Natuuranekdotes over De Wieden

Doordat die plannen uiteindelijk van tafel gingen, kon de boswachter vorige week zijn toehoorders vertellen over de bijzondere flora en fauna van het gebied.

Halfnatuurlijke cultuurlandschap

“Dit is een van de meest intensief beheerde gebieden van Nederland”, begint Messemaker zijn betoog. Pachters, loonwerkers, ondernemers en vrijwilligers helpen allemaal mee om het unieke karakter van De Wieden in stand te houden. Dat landschap ontstond sowieso al uit mensenhanden. Noeste arbeid van verveners, geholpen door natuurgeweld, leverde het huidige ‘halfnatuurlijke cultuurlandschap’ op, zoals de boswachter zegt.

Geliefde plek 

En dat is een geliefde plek voor veel dieren. Messemaker nam een groot aantal exemplaren onder de loep. “Een soort die je steeds meer ziet, is de grote zilverreiger. Die is sinds de jaren zeventig terug in Nederland: eerst in de Oostvaardersplassen en nu ook steeds meer in De Wieden. Op een overnachtingsplek telden we er zeker tachtig.”

Unieke locatie

Ook in De Auken, tussen Giethoorn en Steenwijk, komt deze witte reiger voor. “Dat is een voor Europa unieke locatie. Nergens anders komt deze samenstelling van blauwe reigers, purperreigers, lepelaars, aalscholvers, koereigers, heilige ibissen en kwakken voor in één kolonie”, aldus Messemaker. Ook voor soorten als zwarte stern, baardmannetje en veel weidevogels is De Wieden belangrijk. En wat te denken van de geheimzinnige roerdomp. “Omdat deze zo schuw is, weten we heel weinig over zijn manier van leven.”

"Moerasree"

Meer bekend is er over de ree. Zeker vijfhonderd komen er voor in De Wieden. “Wat best vreemd is, omdat reeën meer van bosgebieden houden. Reeën in De Wieden zijn relatief klein en ook de zwarte vorm komt hier voor. In Duitsland wordt dit type daarom ook wel moerasree genoemd.”

Natuurfeiten

Het zijn van die natuurfeiten waar Ronald Messemaker vol mee zit. “Een boommarter heeft een zwarte neus, een steenmarter een roze neus. Beide komen ze ook in de bewoonde wereld voor”, klinkt het dan. Of: “De bosrietzanger is de meesterimitator in de natuur. Hij kan wel 140 andere soorten vogels nadoen.” En: “Het bokje is de kleinste snip van Nederland. Zijn bijnaam is de doverik, omdat hij pas wegvliegt als je hem tot op een paar meter nadert.”

Wreedheid van de dierenwereld

Messemaker ondersteunt zijn lezing met prachtige foto’s uit De Wieden, allen zelf geschoten. Soms tonen ze de wreedheid van de dierenwereld. De voorbeelden daarvan liggen voor het oprapen. Vorige week zag hij in De Auken de aankomst van een zeearend. "Die kwam even langs in het kader van ‘Tafeltje Dekje’. De hele kolonie was in paniek”, aldus de boswachter.

Hij geeft op 19 maart in hetzelfde Bezoekerscentrum in Sint Jansklooster een lezing over weidevogels. Op 9 april vertelt Messemaker over de zwarte sterns in De Wieden. Aanmelden via de website van Natuurmonumenten.