Standpunt over militaire oefenterreinen
Defensie zoekt naar nieuwe locaties voor de uitbreiding van haar oefeningen. In een klein land als Nederland, waarin de natuur onder druk staat, is dat een uitdaging. We moedigen Defensie aan om ruimte te zoeken door het realiseren van nieuwe natuur: zo wint de natuur en Defensie aan ruimte.
Natuurmonumenten snapt het belang van extra ruimte voor militaire oefeningen, maar wel op de juiste plek. Militaire oefeningen in toch al kwetsbare terreinen kunnen een grote bedreiging voor de natuur en biodiversiteit in ons land zijn. Een goede locatiekeuze voor nieuwe oefenterreinen is daarom van cruciaal belang.
Situatie
In Nederland is ruimte schaars en de vraag ernaar is groot, denk aan ruimte voor woningbouw, duurzame energie en landbouw. Ook Defensie zoekt ruimte voor uitbreiding van haar activiteiten, zoals ruimte voor opslagplaatsen voor munitie, laagvlieggebieden en terreinen om te oefenen, bijvoorbeeld met zware explosieven.
Nederland heeft weinig natuur, en de natuur die we hebben heeft het moeilijker dan ooit. De biodiversiteit vermindert jaar na jaar. Als het slecht gaat met de biodiversiteit, raakt dat niet alleen planten en dieren. We zien meer overstromingen, droogte, hitte, vervuiling in lucht en water: het raakt ook onze veiligheid, ons leven. De natuur is de basis van ons bestaan.
Probleem
Natuurmonumenten snapt dat Defensie oefenlocaties nodig heeft om onze veiligheid te garanderen, zeker in tijden waarin geopolitieke spanningen toenemen. Maar het kan niet zo zijn dat we de weinige bestaande natuur in Nederland nòg meer onder druk zetten. Nieuwe natuur is nodig, daarin vindt Defensie ons als goede buur en als bondgenoot. Hier werken we graag aan mee.
De ene soort militaire oefeningen is de andere niet. In diverse bestaande militaire terreinen gaat het heel goed met de natuur en laat Defensie zien dat ze een goede natuurterreinbeheerder is. Er is een probleem als intensieve, verstorende en vervuilende activiteiten, zoals oefenen met zware explosieven, in een gebied met zeldzame planten en dieren komen en waar nu geen verstoring is . Een enkele bom vernietigt bijvoorbeeld al de hele bodemopbouw en alle leven dat daarmee samenhangt. Dan gaan oefeningen van Defensie en natuur niet samen.
Wat vindt Natuurmonumenten?
Natuurmonumenten komt op voor de natuur en biodiversiteit in Nederland. Bij de locatiekeuzes van Defensie moeten kwetsbare natuurgebieden in Nederland worden ontzien en mogen kwetsbare plant- en diersoorten niet worden geschaad. Wij zijn er van overtuigd dat er oplossingen mogelijk zijn waarbij zowel de natuur als de veiligheid worden gerespecteerd.
Soms komen we in actie zoals over de plannen voor oefeningen met zware explosieven op de Terletse Heide. We hebben ook zorgen over laagvliegoefeningen in de hele Zuidwestelijke Delta en een deel van de Waddenzee. Deze wateren zijn op wereldniveau van essentieel belang voor miljoenen watervogels en steltlopers zoals rosse grutto, zilverplevier, scholekster en wulp. Of over plekken waar een opeenstapeling van negatieve effecten is door de plannen. Denk aan bijvoorbeeld de Brabantse Wal of de Zuidelijke Veluwe. Op die plekken vinden we ruimte voor Defensie ongepast.
Maar we zien ook kansen voor de natuur. Zo kan een afgesloten terrein met een munitiedepot natuurwaarden juist vergroten. Defensie kijkt ook naar de aankoop van gronden. Daar liggen kansen om natuurgebieden met elkaar te verbinden en zo een win-win voor de natuur én Defensie te realiseren. Het hangt dus af van het soort en de intensiteit van de oefeningen en de kwetsbaarheid van de natuur waar en wanneer oefeningen en natuur samen kunnen gaan. De ene soort oefening is de andere niet en het ene gebied is het andere niet.
Wat doet Natuurmonumenten?
We bespreken met Defensie waar eventueel locaties zijn waar de natuur versterkt kan worden. Wij staan voor de bescherming van de natuur in heel Nederland. In een aantal gevallen kunnen activiteiten van Defensie positieve effecten hebben op natuur. Maar welke effecten dat zijn hangt helemaal af van de aard, omvang en intensiteit èn van het gebied. Waar natuur in het geding komt, komen we in actie zoals op de Veluwezoom. Waar kansen liggen om de natuur te versterken door samen te werken aan nieuwe natuur, pakken we die. In de gesprekken met Defensie delen we kennis en maken onze zorgen kenbaar, zodat zij zorgvuldige keuzes kunnen maken die de natuur in Nederland maximaal beschermen. Mocht blijken dat Defensie andere afwegingen maakt waardoor de natuur onnodig en disproportioneel wordt geschaad, ondernemen we actie.
Laat de natuur leven. Help mee en bescherm de natuur in Nederland.
