Veluwezoom bomvrij

Veelgestelde vragen

• Waarom wil Natuurmonumenten haar terreinen niet beschikbaar stellen als oefenterrein?

  Natuurmonumenten heeft begrip voor het belang van Defensieoefeningen. Maar het gaat heel slecht met de natuur in Nederland. Bescherming ervan is dus noodzakelijk. Natuur staat onder grote druk door stikstof, vervuiling, verdroging, versnippering en verstoring. De biodiversiteit holt achteruit. Alle extra activiteiten die schade doen aan natuur zijn daarom onwenselijk. Niet alleen voor de natuur zelf maar ook voor mensen en maatschappij. Dat Defensie de Terletse Heide, een gebied in het oudste Nationaal Park van Nederland, op het oog heeft om te oefenen met explosieven is voor ons onbegrijpelijk.

• Welke natuurschade verwachten jullie op de Terletse Heide?

  De Terletse Heide is leefgebied voor dassen, boommarters, edelherten en vogels zoals nachtzwaluw, zwarte specht, boomleeuwerik en roodborsttapuit. Er leven bijna 60 zeldzame en bedreigde plant- en diersoorten. Het gebied is uniek omdat hier een van de oudste vrij levende kuddes met grazers in Nederland loopt. En het is ook nog eens een belangrijke schakel op de route van vele dieren voor de hele zuidelijke Veluwe.

  Het oefenen met explosieven leidt tot verstoring en vernietiging van leefgebieden van zeldzame en streng beschermde soorten (Natura 2000). Daarnaast leiden explosieven ook tot vervuiling van de grond met schadelijke en giftige stoffen. Ook wordt het gebied bij het oefenen met explosieven afgezet met grote hekken. Hierdoor wordt het leven van dieren belemmerd en verstoord. Het wordt moeilijker voor dieren zoals edelherten en wilde zwijnen om zich te verspreiden en te bewegen. Belangrijke graasgebieden van de kuddes grazers worden onbereikbaar en daarmee wordt hun leefgebied kleiner. 

• Waarom voeren jullie campagne?

  De Terletse Heide is uniek en onvervangbaar; je kan ‘m maar één keer kwijtraken. Het is ondenkbaar dat we dit gebied opofferen voor het oefenen met zware explosieven. Wij willen niet dat de Terletse Heide door Defensie als oefenterrein voor zware explosieven wordt aangewezen.

• Begrijpt Natuurmonumenten de noodzaak van oefeningen?

  Ja, Natuurmonumenten snapt dat Defensie oefenlocaties nodig heeft om onze veiligheid te garanderen. Zeker in tijden waarin geopolitieke spanningen toenemen. Het is alleen wel van cruciaal belang dat we als land balans vinden tussen de noodzaak van militaire training en het behoud van kwetsbare natuurgebieden. Het kan het niet zo zijn dat oefeningen de natuur in Nederland nòg meer onder druk zetten en toch al kwetsbare en zeldzame natuur vernietigen, zoals het geval is bij het gebruik van zware explosieven. Wij geloven dat er oplossingen mogelijk zijn waarbij zowel de natuur als de veiligheid worden gerespecteerd. De keuze voor een gebied als de Terletse Heide, met zijn unieke biodiversiteit en ecologische waarde, is niet verantwoord. Het is voor ons daarom ondenkbaar om ons eigendom hiervoor opofferen. Natuurmonumenten komt op voor de natuur en biodiversiteit in Nederland. Waar die onder druk staat, komen we in actie.

• Wat vindt Natuurmonumenten dat er wél moet gebeuren?

  Wij vinden dat natuur beschermd moet worden want ze is de basis van ons bestaan. Bij de locatiekeuzes door Defensie moeten daarom kwetsbare natuurgebieden in Nederland worden ontzien en mogen soorten niet worden aangetast. Wij vinden dat er een transparant afwegingskader moet komen dat leidt tot de keuze voor locaties. Daarnaast vragen we om onderzoek voor alle potentiële locaties naar de consequenties van de militaire activiteiten voor mens en natuur en op toetsing van natuurwetgeving. Wij vragen ons namelijk sterk af of de voorgenomen activiteiten juridisch wel kunnen.

• Natuur op militaire oefenterreinen doet het vaak opvallend goed, waarom zijn jullie tegen?

  In diverse militaire terreinen gaat het heel goed met de natuur en Defensie heeft laten zien dat het goede natuurterreinbeheerder is. Activiteiten van Defensie en natuur kunnen op veel plekken goed samen kan gaan. Dit blijkt ook uit onderzoek. Er is een probleem als intensieve, verstorende en vervuilende activiteiten zoals oefenen met explosieven in een gebied komen waar nu geen verstoring is en waar zeer hoge natuurwaarden zijn. Een enkele bom vernietigd al de hele bodemopbouw en alles wat daarmee samenhangt. De heidebodem op de Terletse heide is al 40 jaar ongestoord waardoor hier bijzondere soorten van afhankelijk zijn geworden. Dit verlies je al na een enkele bom. Dan gaan oefeningen van Defensie en natuur niet samen. Het hangt dus heel erg af van het soort en de intensiteit van de activiteiten van Defensie en van de natuur waar en wanneer oefeningen en natuur samen kunnen gaan. Met andere woorden: de ene categorie oefeningen is de andere niet en wat Defensie van plan is op de Terletse Heide is zonder meer schadelijk voor de natuur.

• Waarom mogen er wel bezoekers in jullie gebieden en geen militaire oefeningen?

  In sommige gevallen is bekend dat dieren kunnen wennen aan voorspelbare en beheerste ‘knallen’ en andere geluiden en activiteiten. In een aantal gevallen kan dit meer rust geven dan recreatie. Maar ook recreatie kan onder dezelfde voorwaarden (voorspelbaarheid, plaatsgebonden en beperkt) samen gaan met dieren. Wanneer je grote explosies die zullen plaatsvinden toevoegt aan gebieden, hebben dieren daar zeker last van blijkt uit onderzoeken. Daarnaast hebben munitie en explosieven ook een vervuilend effect op de bodem en de planten die er groeien.

• Om welke locaties heeft Natuurmonumenten zorgen?

  Natuurmonumenten heeft naast Terlet ook zorgen om andere plannen bijvoorbeeld voor laagvliegoefeningen in de hele Zuidwestelijke Delta en een deel van de Waddenzee. De wateren zijn op wereldniveau van essentieel belang voor miljoenen watervogels en steltlopers zoals rosse grutto, zilverplevier, scholekster en wulp. Natuurmonumenten is in gesprek met Defensie om haar kennis te delen en zorgen kenbaar te maken zodat zorgvuldige keuzes gemaakt kunnen worden die de natuur in Nederland maximaal beschermen. 

• Wat doet Natuurmonumenten verder om de Terletse Heide te beschermen?

  Natuurmonumenten zet zich op meerdere fronten in om de Terletse Heide en andere natuur in Nederland te beschermen. We voeren gesprekken met Defensie en beleidsmakers om hen te overtuigen van de ecologische waarde van dit gebied en het belang van een alternatieve locatie. Daarnaast brengen we de kwestie onder de aandacht van het brede publiek. We werken samen met bewonersgroepen, andere natuurorganisaties, provincie en gemeentes om de urgentie en noodzaak van bescherming te onderstrepen.

• Wat doet Natuurmonumenten verder nog naast de Terletse Heide?

  Bij diverse locaties hebben we informatieavonden bezocht en zienswijzen ingediend. Daarnaast zijn we in gesprek met Defensie en andere natuurorganisaties. We maken ons zorgen over de natuur in Nederland. Het kan niet zo zijn dat oefeningen de natuur in Nederland nòg meer onder druk zetten en toch al kwetsbare en zeldzame natuur vernietigen. Zo maken we ons ook zorgen over bijvoorbeeld laagvliegoefeningen en zullen die blijven uiten.