Broedseizoen 2024 gaat de boeken in als een slecht jaar voor de weidevogels in de Provincie Fryslân. De alarmtellingen van de grutto laten zien dat er te weinig kuikens vliegvlug zijn geworden.
Jaarlijks vliegen er in Friesland gemiddeld te weinig gruttokuikens uit om de populatie in stand te houden. Dat bleek tijdens de presentatie van het Jaarbericht 2023 – Weidevogels in Fryslân. Ook in 2023 kwam het broedresultaat weer net onder voldoende uit. Toch is het beeld van de afgelopen vijf jaren niet alleen negatief.
Ons weidevogelgebied Skrok ligt van nature hoger dan het standaard waterpeil in het oppervlaktewater (boezempeil). Het droogt daarom in periodes waarin het langere tijd niet regent, snel op. Weidevogels en water zijn echter onlosmakelijk met elkaar verbonden dus is er een nieuwe windmolen geplaatst om water het gebied in te kunnen pompen.
In de weidevogelgebieden Skrok, Skrins en de Lionserpolder van Natuurmonumenten broeden jaarlijks hoge aantallen weidevogels; in 2022 meer dan 350 paartjes grutto! De vogels vinden er wat ze zoeken: een uitgestrekt leefgebied met veel voedsel en rust. Door goede samenwerking tussen vooral boeren en boswachters en een groeiend aantal initiatieven kunnen we dit Friese weidevogellandschap samen de komende jaren nóg verder brengen.
Nederlanders praten graag over het weer. Misschien is dat omdat het altijd weer voor verrassingen zorgt, en van grote invloed is op de natuur. Dit jaar droeg het in de Friese weidevogelgebieden van Natuurmonumenten Skrok, Skrins en de Lionserpolder ook behoorlijk bij aan grote aantallen vliegvlugge weidevogelkuikens!
We verwonderden ons over het feit dat de veldleeuweriken al enkele weken aan het zingen zijn. Vervolgens ging de eerste kievit 'oer de wjuk' en als klap op de vuurpijl werd vorige week - op maandag 14 februari - de eerste officiële Friese grutto gesignaleerd op Skrok. Nog nooit eerder werd die zó vroeg in het seizoen gezien.
Zo droog het vorig jaar was, zo nat is het momenteel in de weidevogelgebieden. Dat is mooi, want het levert volle greppels, kleurrijke graslanden en wormen dicht aan de oppervlakte op. Genoeg voedsel dus voor de weidevogels en hun kuikens. Echter is het niet alleen nat, maar was het tot twee weken geleden ook steeds behoorlijk koud. Kou levert de nodige uitdagingen op voor de vogels.
De lente is begonnen en het hart van menig vogelwachter, boer en boswachter klopt wat sneller nu er weer baltsende weidevogels boven de ‘greide’ buitelen. Op het hooggelegen Skrok zijn alle stuwen gesloten om het water vast te houden, zijn de broedvogeltellingen gestart en staan de camera’s al weer bij de eerste kievitsnesten. Gerard van Asselt is mozaïekregisseur voor de agrarische natuurvereniging De Greidhoeke die zich samen met vijf andere ANV’s verenigd heeft in het agrarisch collectief Westergo. Hij bezoekt deze dagen regelmatig het beheerkantoor van Natuurmonumenten.
Omdat dit jaar alle excursies moesten worden geannuleerd bedachten we een alternatieve manier om mensen het voorjaar in de Friese weidevogelgebieden te laten beleven. We stalkten boswachter Sander met een camera bij alles wat hij dagelijks zoal doet in het veld. In vier vlogs praat hij over zijn werk en de (weide)vogels maar ook over het beheer en de uitdagingen waar we voor staan.
Ondanks dat de wereld om ons heen momenteel haast stil lijkt te staan, is de natuur ongestoord van de winter overgegaan naar het voorjaar. Of beter gezegd: van een hele lange herfst door naar de lente. Het lang aanhoudende, natte, herfstachtige weer bracht de grondwaterstanden op de meeste plekken weer op peil waardoor de Friese weidevogelgebieden van Natuurmonumenten met de volle greppels en waterrijke plasdrassen er prachtig bij lagen toen de vogels arriveerden.
_0)
