Onze aanwinsten van natuur in 2024
Ook dit jaar heeft Natuurmonumenten weer natuur veiliggesteld. Hieronder een overzicht van onze belangrijkste aanwinsten; natuurgebieden die we ontwikkelen en blijvend beschermen.
Oosterheide, 81 hectare
De grootste verwerving is de overdracht van ongeveer 81 hectare grond door de gemeente Oosterhout aan Natuurmonumenten. De gronden liggen in de Oranjepolder (1,2 hectare), Vrachelse Heide (20 hectare) en Teteringse heide (60 hectare), allemaal in de directe omgeving van ons natuurgebied Oosterheide. “De verwerving past bij de ontwikkeling van Landschapspark De Open Linie”, vertelt boswachter Miranda Fieret. “Dit is een groene buffer tussen Breda en Oosterhout met als doel om natuur te behouden en met elkaar te verbinden. Vanaf 2010 wordt hieraan gewerkt, al gaat dat met tussenpozen. Zaak is om goed te kijken hoe we de natuur in dit gebied kunnen versterken. Deze gebieden kunnen een belangrijke veilige haven zijn voor reeën, vleermuizen en vele vogels. Doel is ook dat mensen in de minder kwetsbare gedeeltes kunnen genieten van de natuur.”
Noordpolder van Ossendrecht, 1,6 hectare
Een kleine, maar cruciale aanwinst is de verwerving van twee percelen in de Noordpolder van Ossendrecht, dat aan de Brabantse Wal grenst. Deze graslanden waren in regulier agrarisch gebruik, waardoor de waterstand niet het gewenste peil had voor de natuur. Door deze aankoop kan het waterpeil nu omhoog en kunnen de percelen zich ontwikkelen tot vochtig hooiland. De omliggende graslanden van Natuurmonumenten profiteren mee van het hogere waterpeil, waardoor ook hier vochtig hooiland zal ontstaan.
Dommelvallei, 9,7 hectare
Deze aankoop past bij het streven om van de Dommel een aaneengesloten stroomgebied te maken met hoogwaardige natuur. De gronden bestaan uit vochtige hooilanden en vochtige bossen die tot het Natuurnetwerk Nederland behoren. We willen de aanwezige natuurwaarden verder versterken. We verkleinen bovendien de versnippering van eigendom in een aaneengesloten natuurgebied. Daardoor kunnen we verder toewerken naar herstel van het natuurlijke watersysteem in de Dommelvallei.
Buitenplaats De Tempel, 11 hectare
Een fraaie buitenplaats in Overschie waarbij we samen met de gemeente Rotterdam natuur en erfgoed herstellen en versterken. De gemeente blijft officieel grondeigenaar, maar heeft de grond van Buitenplaats de Tempel in erfpacht aan Natuurmonumenten gegeven. Het beheer van boswachters en vrijwilligers richt zich vooral op behoud van de verschillende tuinstijlen en het vergoten van de biodiversiteit. De gebouwen blijven eigendom van de gemeente. Hier wordt nog een passende bestemming voor gezocht.
Schiebroekse Polder, 51,6 hectare
Deze gronden vlak bij Rotterdam zijn extra natuurcompensatie voor aanleg van de Tweede Maasvlakte. Ze zijn nu door de gemeente Rotterdam in erfpacht aan Natuurmonumenten gegeven. Dat sluit naadloos aan bij de ontwikkeling van de polder die al vanaf 2020 gaande is. Van intensieve landbouwgrond wordt de polder omgevormd tot een toegankelijk natuur- en recreatiegebied, met behoud en versterking van het oude agrarische landschap (akkerbouw en weiland). Daarom past een Herenboerderij, die productie en natuur combineert, hier zo goed. Ongeveer de helft van het natuurgebied beheren de boswachters en vrijwilligers van Natuurmonumenten zelf; op de andere helft van de natuurgronden hebben de Herenboeren nu hun natuurinclusieve gemengde boerenbedrijf.
Maasuiterwaarden, 11,3 hectare
Deze verwerving is het resultaat van een samenwerkingsovereenkomst met bedrijven die vanaf 2014 klei konden winnen in de uiterwaarden van de Maas bij Ravenstein. Als tegenprestatie zijn de percelen na de kleiwinning ingericht voor de natuur en overgedragen aan Natuurmonumenten. De aanwinst past in ons streven van meer riviernatuur langs de Maas, met de daarbij horende planten en dieren.
Witte Veen, 5,5 hectare
Dit bos- heide- en hoogveengebied in Twente wordt uitgebreid met het terrein van camping De Leemkoel in Buurse. Het Natura 2000-natuurgebied kampt al jaren met verdroging en moet weer nat worden om het hoogveen te kunnen beschermen. Het plan om de camping met een damwand af te schermen, bleek ontoereikend om de maatregelen voor vernatting goed te kunnen uitvoeren. Natuurmonumenten zet het campingterrein vanaf 2026 langzaam om in natuur. De zone waar de camping ligt is zeer kansrijk voor natuurherstel. Er ligt daar een ondiepe laag keileem waar het water op kan blijven staan en er is sprake van horizontale doorstroming met schoon grondwater. Vlak bij de camping ontwikkelde zich al vochtige heide, blauwgrasland en heischraal grasland, met bijzondere soorten als heidekartelblad, parnassia, vlottende bies, welriekende nachtorchis, gevlekte orchis, klein glidkruid en klokjesgentiaan. Europese topnatuur in de ogen van ecologen. Meer over het Witte Veen
Leggelderveld , 12,5 hectare
Dit heidegebied kan worden vergroot door een grondruil die al in 2010 werd afgesproken. Het bedrijf Calduran Kalksteen kreeg destijds percelen van Natuurmonumenten voor de winning van zand bij het Blauwe Meer, ten noorden van ons natuurgebied Leggelderveld. In ruil daarvoor zou het bedrijf 12,5 hectare grond aan de zuidkant van het Blauwe Meer overdragen aan Natuurmonumenten. Na jaren van moeizaam overleg is de overdracht in maart van dit jaar bekrachtigd.
Gulperberg, 6,2 hectare
Een andere grondruil vond plaats in gemeente Gulpen-Wittem in Zuid-Limburg. De gemeente wilde in Mechelen graag een stuk grond inrichten voor de opvang van regenwater. Daarvoor had het een klein perceel van Natuurmonumenten nodig. In ruil daarvoor was de gemeente bereid eigendom op de Gulperberg aan Natuurmonumenten over te dragen. Een win-winsituatie voor de natuur. De Gulperberg is een belangrijke schakel tussen het Gulp- en het Geuldal met zijn bloemrijke graslanden. Door deze grondruil kan het Geuldal verder ontwikkeld en versterkt worden.
