Van vleermuizen tot zeepaardjes

Van vleermuizen tot zeepaardjes: Kees Verweel krijgt jong en oud enthousiast

Met batdetector en zaklamp neemt Kees Verweel als vrijwillige gids Natuurmonumenten jong en oud mee op avontuurlijke vleermuizenexcursies. “Kinderen vinden het leuk en spannend, vooral als ze de detector mogen vasthouden. Volwassenen reageren verrast tijdens mijn presentatie vooraf: weinigen weten bijvoorbeeld dat vleermuizen maar zo’n 10 gram wegen. En dat ze zich eerst van een hoogte moeten laten vallen om te kunnen gaan vliegen, wat ze dan non-stop de hele nacht doen.” Kees is samen met zijn zoon tevens Deltawachter geweest. “Ik vertel graag over de Oosterschelde, waar ik vaak in, aan en op het water te vinden ben. Ik hoorde bij de eerste duikers die de zeepaardjes hier ontdekten.”



Sinds Kees Verweel 18 jaar geleden in Kattendijke kwam wonen verzorgt hij voor Natuurmonumenten Zeeland-Volkerak de vleermuizenexcursies. “Dat zijn er meestal 3 per jaar en de Zwaakse Weel (Zak van Zuid-Beveland) is hiervoor perfect. In het Infocentrum kunnen we de deelnemers gastvrij ontvangen, met inleidende presentatie en na de wandeling een gezellig praatje met wat lekkers. Op de steiger aan de Zwake heb je vrij zicht om in het schemerlicht de vleermuizen boven het water te zien jagen. In het donker en tussen de bomen spotten we ze dan met de batdetector.”

Hoe is de liefde voor vleermuizen ontstaan?

Kees: “Die begon al veel eerder in Rockanje, tijdens een stage van de vrijwilligerscursus die ik samen met mijn vriendin bij Zuid-Hollands Landschap volgde. Toen ik naar Zeeland verhuisde raakte ik in een promotiestand met de vrijwilligerscoördinator van Natuurmonumenten Zeeland-Volkerak aan de praat. Ze was gelijk enthousiast en vanaf toen ben ik hier de vleermuizenexcursies gaan doen. We beginnen eerst met een presentatie met actuele info en beeldmateriaal in de educatieruimte van Infopunt Zwaakse Weel. Dan merk je al hoe weinig mensen vaak weten over vleermuizen. Sommigen denken dat ze veel groter zijn of dat ze in je haar vliegen, wat overigens niet klopt. Ik heb eens een ingedroogd exemplaar gevonden en daarmee laat ik zien hoe klein ze zijn. Graag breng ik mijn kennis over aan anderen, ik verwerk steeds het laatste nieuws over vleermuizen in mijn presentatie en houd me op de hoogte via o.a. Zoogdiervereniging Zeeland.”

Verrassend en spannend

Zodra het gaat schemeren neemt Kees de groep mee de natuur in. “Een excursiegroep bestaat uit volwassenen, maar ook veel kinderen die het reuzespannend vinden om in het duister de natuur in te mogen. Ik neem altijd twee batdetectors mee, een voor mezelf en een die rouleert onder de jonge deelnemers: dat vinden ze fantastisch! Aan de verschillende sonargeluiden herkennen we het soort vleermuis en de dwergvleermuis zien we al voordat het donker is. Overdag slapen ze in schuilplekken in de natuur zoals houtstapels, of ook wel in kerktorens. Van zonsondergang tot zonsopgang jagen ze in een gebied van ongeveer 7 – 8 km². Elk jaar is er een winter- en een zomertelling om de soorten en aantallen vast te stellen, verder doet men onderzoek door het ringen van vleermuizen en sinds enkele jaren door te zenderen. Daardoor weten we dat sommige zelfs helemaal naar Polen migreren. Andere blijven hier en houden hun winterslaap bijvoorbeeld in mergelgroeven of in bunkers.

Naast de excursies in de Zwaakse Weel doe ik die voor Natuurmonumenten weleens bij Fort Ellewoutsdijk tijdens de Nacht van de Nacht. Een andere vrijwilliger vertelt dan over de nachtvlinders die daar voorkomen en ik over de vleermuizen die erop jagen.”

 

Andere grote passie: het water

Naast vleermuizen is het zoute water de grote passie van Kees en hij deelt die met zijn zoon. “Daarom vonden we het zo leuk om een aantal jaar midweeks NM Deltawachter te zijn bij de Koudekerkse inlaag. We vertellen graag over natuurpark de Oosterschelde, de inlagen en verdronken dorpen. We hadden er al vele mooie ontmoetingen met bezoekers en vooral Duitse toeristen geven graag fooien voor de natuur. Ook buiten het promotieseizoen zijn we er te vinden: mijn zoon en ik duiken en ik doe graag een rondje in mijn kajak. Regelmatig komen bruinvissen rond de kajak  zwemmen en een keer in het 1e coronajaar waren er dat er zelfs 10 tegelijk, zó bijzonder!” De zeehonden die ze in het water zien, gaan bij laag water rusten op de Roggenplaat en je kunt ze vanaf de Plompetoren met een speciale kijker zelf spotten. “Vanaf die toren kijk je tevens op de inlagen en een ‘watersnoodwond’: de Schelphoek.”

Kees doet aan sloeproeien: samen met een maat wil hij eind 2025 de oceaan roeiend oversteken. “Dat kan alleen met voldoende sponsors! Midden op de oceaan besef je pas hoe nietig een mens is en dat de natuur vele malen sterker is. Mocht de organisatie niet lukken, dan gaan we op zoek naar een andere roei-uitdaging. Maar mijn passie als vrijwillige gids bij Natuurmonumenten blijft onverminderd. Vooral de spontane enthousiaste reacties van kinderen vind ik mooi, of het nu gaat om de vondst van vleermuizen bij de Zwake of een zeeanemoon op een slikkenplaat in de Oosterschelde…”

Wij hopen dat Kees zijn droom waar kan maken en dat hij samen met zijn maat al roeiend de Cariben zal bereiken. Intussen zijn we blij dat hij en alle vrijwilligers zich zo vol inzetten voor de natuur in onze beheergebieden. Als je ook een leuke, spannende vleermuizentocht of andere boeiende excursie met gids wilt beleven, houd dan vooral onze activiteitenagenda in de gaten.