Troost vinden in de natuur
Door schapen, vogels én de wind is rode ogentroost vanuit Frankrijk en België op de Sint-Pietersberg terechtgekomen. De plant groeit het liefst op niet al te voedselrijke grond en vindt dat hier op de Sint-Pietersberg. Sinds jaar en dag begrazen schapen hier de kalkgraslanden waardoor voedingsstoffen afgevoerd worden en bloem- en kruidenrijke natuur ontstaat.
Dat je van een wandeling in de natuur kunt opknappen, weten de meeste mensen wel. Maar aan rode ogentroost, met zijn houtige stengels en roze-rode bloemetjes, wordt wel een heel bijzondere eigenschap toegekend. Nel Houtenbos, IVN natuurgids en vrijwillige boswachter bij Natuurmonumenten, legt uit waarom ze dit plantje zo ‘razend interessant’ vindt. Te beginnen met de naam.
Niet zomaar een plantje
Rode ogentroost is een halfparasiet. Een deel van zijn voedingsstoffen maakt hij zelf maar voor het andere deel is hij afhankelijk van andere planten, vooral grassoorten. En dat komt goed uit. Want die snelgroeiende grassen willen we liever niet al te veel in natuurgebieden omdat ze de zeldzamere soorten overwoekeren. Rode ogentroost haalt voedingsstoffen uit de wortels van deze grassoorten. Daarmee helpt de plant bij de ontwikkeling van de bloem- en kruidenrijkegraslanden.
Troost voor rode ogen
Tijdens de bloei kun je goed zien hoe rode ogentroost aan zijn naam komt. De lijntjes in de bloemen lijken namelijk een beetje op de rode lijntjes die je weleens in je eigen ogen ziet. Daarom dacht men vroeger dat de plant zou helpen de ogen te kalmeren. De medicinale waarde is nooit bewezen, maar rode ogentroost is wel veel toegepast. Er werd olie van gemaakt, of een soort thee van getrokken. Van sommige soorten ogentroost zijn nog steeds oogdruppels te koop.
Van nectar tot zaad
De rode ogentroost bloeit van juli tot laat in oktober. Tijdens de bloei komen veel vlinders en insecten op de nectar af, zoals wantsen en zweefvliegen. Nu is hij zaad aan het vormen, een voedselbron voor vogels.
Kwetsbaar
Rode ogentroost stond lang op de rode lijst. De laatste jaren neemt het aantal waarnemingen gelukkig toe, misschien ook wel omdat steeds meer mensen registreren wat ze in de natuur zien. Wil je leren deze plant te herkennen? Gebruik bijvoorbeeld de app OBS Identify. Zoek er wel een tweede bron bij, dan weet je zeker dat je waarneming klopt. Nu hij uitgebloeid is, is het lastig zoeken. Mocht je volgende zomer opzoek gaan, alvast een handig 'weetje', de rode ogentroost groeit met meerdere bij elkaar, waardoor hij goed opvalt.
Maaien voor 2025
Op de Sint-Pietersberg heeft onlangs de derde en daarmee laatste maaironde van dit jaar plaatsgevonden. Naast begrazen met schapen maaien we regelmatig om zoveel mogelijk voedingsstoffen af te voeren. Planten als rode ogentroost doen het goed op voedselarme grond en hebben open ruimtes nodig. Door nu voldoende te maaien, zorgen we dat de planten ook volgend jaar goed gedijen.
Troost voor thuis
Ook voor een natuurlijke tuin is rode ogentroost een geweldige plant. De plantjes of zaden zijn gewoon te koop, al zul je ze niet bij ieder tuincentrum vinden. Strooi de zaden in het najaar uit want rode ogentroost heeft kou nodig om te ontkiemen. Doe het nu, dan geniet je volgend jaar van roze-rode bloemetjes in je eigen tuin!
Wil je dat jouw tuin of balkon in het najaar ook tot bloei komt? Vraag dan het gratis Laatbloeierspakket aan.
