Welriekende agrimonie van Oosterheide bewaard voor de toekomst
In onze natuurgebieden komen zeldzame planten voor. Om deze veilig te stellen voor de toekomst, werkt Natuurmonumenten samen met FLORON, een stichting die de verspreiding van wilde planten in Nederland coördineert. Vrijwilliger Jacques Rovers kwam in ons beheergebied Oosterheide de zaden winnen van de welriekende agrimonie. Maar, wat gebeurt er met die zaden en wat motiveert Jacques om zijn leven deels door te brengen als natuurbeschermer? “Als kind zaaide ik al eenjarige bloemen en nu gaf mijn dochter mij een rol in haar filmdocumentaire Groenkijkers”.
Jacques Rovers is district-coördinator van FLORON, een stichting die bestaat uit vrijwilligers, ondersteund door professionals. “Voor ieder die belangstelling heeft voor wilde planten organiseren we vele activiteiten, regionaal en landelijk, om de plantenkennis te vergroten. Nederland telt 23 districten en elk heeft een eigen team. Het team Noord-Brabant Baronie bestaat uit vijf leden die het veld in gaan om te monitoren, excursies en cursussen verzorgen en op verzoek zaden winnen. Op landgoed Oosterheide (Oosterhout) ging het dit keer om de bedreigde welriekende agrimonie. Je kunt ze van de gewone variant onderscheiden door het streepje op de vruchten. Doordat ze aan een vacht blijven plakken helpen passerende dieren bij de verspreiding.“ Na de fotosessie voor dit interview zat ook onze kleding er vol mee!
Levend archief voor later
Jacques legt uit wat er met de plantenzaden gebeurt. “Verzamelen gebeurt in speciale zakken waarbij allerlei gegevens worden genoteerd, o.a. de locatie maar ook de omstandigheden. Dan gaan ze naar het laboratorium van de Radboud Universiteit Nijmegen waar ze gevalideerd (op echtheid getest), schoongemaakt, gezeefd en bewaard worden in een levend archief. In een steeds verder achteruitgaande natuur kunnen we op deze manier bedreigde plantensoorten behouden, voor de toekomst en voor herstelprojecten. De zaden gaan voor vele jaren de koelcel in en elke paar jaar wordt een klein deel getest om te kijken of ze nog ontkiemen. Ook proberen ze nu al populaties te versterken door zaden terug te brengen in gebieden waar ze bedreigd worden, met het zaad dat in de naaste omgeving is gewonnen.”
Kilometerhokken
FLORON werkt nauw samen met verschillende natuurorganisaties. “Het zaden verzamelen in Oosterheide gebeurde op verzoek van Het levend Archief. We komen in veel soorten gebieden en noteren allerlei gegevens met een speciale app. De data worden verwerkt in een landelijke databank en zijn terug te zien op de Verspreidingsatlas. Inventariseren doen we in ‘kilometerhokken’, een stuk grond van 1 x 1 km waar we eens in de 10 jaar proberen terug te komen. Bij het evalueren merk je o.a. dat sommige inheemse planten in een gebied verdwijnen en nieuwe soorten verschijnen. Zo kunnen uitheemse zaden zomaar meeliften in het profiel van je banden als je terugkomt van je vakantie in het buitenland ...”
Groenkijkers
Naast FLORON is Jacques Rovers ook vrijwilliger voor o.a. Staatsbosbeheer en de Vlinderstichting. Waar komt die passie voor de natuur vandaan? “Als kind had ik al oog voor de flora en probeerde ik wilde planten op naam te brengen. Ook in mijn beroepscarrière had ik te maken met wilde planten, toen nog wel vaak als onkruid gedefinieerd. Daarnaast ben ik coördinator van de plantenwerkgroep van de KNNV Breda, een landelijke vereniging voor natuurliefhebbers.” Een van zijn kinderen lijkt de liefde voor de natuur overgenomen te hebben. ”Mijn dochter Sanne Rovers heeft de filmdocumentaire Groenkijkers gemaakt, waarin ze mensen volgt die tegen de achtergrond van klimaatverandering, stikstofcrisis en achteruitgang van de biodiversiteit, elk op hun eigen wijze hun stukje natuur proberen te beschermen. En, ook ik kreeg daar een rol in.”
In al die jaren vrijwilligerswerk heeft Jacques Rovers heel wat plantensoorten gezien. “Mijn favoriet is de knolsteenbreek: die geeft in het voorjaar een witte wolk van bloemen! En mijn favoriete gebied is de ‘Naad van Brabant’, een smalle reep op de grens van zand en klei, met een grote plantenrijkdom.”
Wij wensen Jacques en alle andere vrijwilligers veel succes bij hun werkzaamheden die onmisbaar zijn voor de natuur. Je kunt ook zelf meehelpen, want FLORON biedt allerlei activiteiten. Die variëren van cursussen en excursies tot inventariseren. Wie weet, ontdek je zeldzame planten als de ronde zegge, draadgentiaan en natuurlijk de welriekende agrimonie!
Wil je meer weten over de activiteiten van FLORON, zie: www.FLORON.com
Bekijk hier de trailer en boeiende info van Groenkijkers: www.groenkijkers.nl
Welkom voor jouw wandeling op ons landgoed Oosterheide: www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/oosterheide
