Wandelroute Holland op z'n mooist - Naardermeer

Veel van wat de Haagse School nog weid en zijd aantrof is zeldzaam geworden. De bloemrijke graslanden zoals Thijsse beschreef in zijn Verkade-album ‘De bonte wei’ zijn tegenwoordig zo bont niet meer. In de landbouw is de productiviteit sterk gegroeid, door nieuwe technieken, intensivering en schaalvergroting. Overbemesting, bestrijdingsmiddelen en verdergaande ontwatering zorgden voor het verdwijnen van de variatie in de weilanden.

Hier, op het terrein bij Stadzigt, vind je nog die weilanden rijk aan bloemen en insectenleven. Net achter de klaphekjes bij het botenhuis liggen bloemrijke hooilandjes. Daar tref je zelfs zeldzame planten als orchideeën, moeraswolfsklauw en zonnedauw.

Eendenkooien waren aan het begin van de 19e eeuw nog volop in bedrijf. Alleen al in het Naardermeer lagen vier kooien. In heel Nederland waren het er vele honderden. Het huisje Kooilust was van oudsher de dienstwoning van de kooiker die in de eendenkooi zijn brood verdiende. En met resultaat, kooikers vingen soms wel duizenden eenden per seizoen. Er moeten in Nederland enorm veel eenden zijn geweest.

De kooi ligt enkele honderden meters achter de woning, aan de rand van het Naardermeer. De kooi is in 2022 in ere hersteld, tamme eenden lokken weer de wilde eenden. Maar nu worden de eenden af en toe en enkel voor vogelonderzoek gevangen.

Aan het einde van de 19e eeuw probeerde men het Naardermeer droog te leggen met een - voor die dagen - hypermodern stoomgemaal. Toenmalig eigenaar Jan Willem Hendrik Rutgers van Rozenburg het meer veranderen in landbouwgrond en zo fortuin maken. Dit plan mislukte jammerlijk en de familie ging er financieel bijna aan onderdoor. Maar al te graag wilden ze van de riskante onderneming af. In 1904 toonde de gemeente Amsterdam belangstelling. Via de spoorlijn wilden bestuurders hier huisvuil dumpen. Ook Thijsse zag de waarde van het gebied, maar dan als natuur- en vogelreservaat. Hij richtte in 1905 Vereniging Natuurmonumenten en kocht een jaar later het Naardermeer op. Het eerst beschermde natuurgebied van Nederland, veiliggesteld voor de toekomst.