De Hompesche Molen

Op bezoek bij de molenaar

Op de 2e en laatste zaterdagmiddag van de maand (13-16 uur) is de molenaar aan het werk. Hij geeft je graag informatie over de molen. Geïnteresseerden zonder hoogtevrees kunnen samen met de molenaar desgewenst de molen tot aan de nok beklimmen. Je kunt dan genieten van een fraai uitzicht over maar liefst drie landen!

Opgelet: in de maanden december en januari houdt de molenaar een winterstop. Het is dan niet mogelijk om de molen te beklimmen. Wel kun je tijdens openingsuren van horeca de Hompesche Molen een kijkje nemen in de molenvoet, waar een film draait over de historie van deze plek. 

Een wandeling door de historie

De Hompesche Molen kent een rijke geschiedenis, die goed beschreven is. Het is een uitstekend bewaard gebleven pronkstuk van graaf Reinaert Vincent van Hompesch (ca. 1660-1733) de heerlijkheden Stevensweert en het nabijgelegen Ohé en Laak met de Walborg kocht. Deze flamboyante Graaf liet deze molen liet bouwen in 1721-1722. De windmolen is een zogenoemde stellingmolen: op een aantal meters hoogte vind je een omloop. Hier kan de molenaar de wieken in stelling brengen.

Natuurmonumenten als eigenaar

Op 17 maart 2014 droeg Maasgrind BV de molen over aan Natuurmonumenten. Natuurmonumenten en de gemeente Maasgouw hebben in 2015 de molengebouwen en maalinrichting gerenoveerd en daarmee veilig gesteld voor de komende 300 jaar! Bekijk onderstaande impressiefilmpjes over het gehele renovatieproces maar eens:

Deel 1: Sloop en sanering (1.52 min)

Deel 2: Ambachtelijk werk  aan de gebouwen (2.23 min)

Deel 3: In het hart van de oude dame (3.09 min)

Deel 4: Stelling en maalinrichting (3.17 min)

Deel 5: weer open! (2.35 min)

Deel 6: The finishing touch (3.34 min)

In 2022 bestond de Hompesche Molen 300 jaar. Dat vierden we tijdens drie publieksdagen met activiteiten voor jong en oud. Klik hier voor een verslagje met sfeerbeelden. 

Natuurmonumenten wil de bijgebouwen van de molen graag verder ontwikkelen, door deze intern te verbouwen. Meer informatie over deze plannen en de stand van zaken vind je hier. 

Vat op de wind

Natuurlijk is de wind het allerbelangrijkste. Daarom is bewust een hoge en vrij liggende plek gekozen. De molen telt in totaal zes verdiepingen: een souterrain gevolgd door vijf molenzolders. Met zijn 37 meter is het de hoogste graanmolen van Limburg.

De molen is nog altijd een markant en hoog punt in de omgeving. Maar door zijn hoogte was de molen ook kwetsbaar, bijvoorbeeld voor natuurgeweld. Het verhaal gaat, dat tijdens heftig onweer de molenaar door de zes verdiepingen van de molen ging met een koperen belletje. Dit belletje was speciaal gewijd in Rome en moest zo de molen beschermen tegen blikseminslag en brand!

Gevangenis

Natuurlijk diende de molen in de eerste plaats voor het malen. Maar daarnaast had de molen ooit een niet-alledaagse functie. Eén ruimte moest worden vrijgehouden om als gevangenis te kunnen worden ingericht. Het vertrekje is nog altijd te zien. Helaas is niet bekend hoe vaak deze gevangenis dienst heeft gedaan en welke schavuiten hier hun ontsporingen hebben overdacht...

Niet alleen natuurgeweld vormde een bedreiging, ook menselijk geweld tijdens de oorlog. In oktober 1944 werd de molen beschoten door Engels geschut, vanuit de al bevrijde Belgische kant van de Maas. Het gebouw raakte zwaar beschadigd, maar werd later uiteindelijk gerestaureerd, waarbij direct ook technische verbeteringen werden aangebracht in het mechanisme.

Lees meer over de historie van de molen in het magazine Monumentaal (pdf)

Horeca

Bij de molen ligt een sfeervol terras. Geniet van een heerlijk kopje koffie met verse vlaai of een lekker gerecht van de kleine kaart. Ideaal als tussenstop tijdens een mooie wandel- of fietstocht. Buiten het seizoen is de horeca(schuur) beperkt open in het weekend. 

Neem gerust een kijkje in de voet van de molen. Hier draait een film van de bekende zandtovenaar Gert van de Vijver over de historie van de molen en de streek. De ruimte is toegankelijk tijdens de openingsuren van de horeca. 

Kijk voor meer informatie en de actuele openingstijden op de website van horeca de Hompesche Molen. 

Omgeving

Rond de Hompesche Molen is van alles te zien en te beleven. De molen ligt tegenover natuurgebied de Molenplas, waar je heerlijk kunt struinen. Er is ook een pad toegankelijk met scootmobiel, rolstoel of buggy. Of wandel of fiets richting Maas, naar voormalig kasteeldomein Walburg. Direct naast het molenterras is er Speelnatuur van OERRR, waar kleine avonturiers lekker kunnen ravotten. Ben je dol op geschiedenis en cultuurhistorie? Bezoek dan zeker eens het Streekmuseum Stevensweert / Ohé en Laak, met een uitgebreide collectie aan Walburgse vondsten en Hompesche verhalen.