Projectbeschrijving Wuthering Heaths

Deelprojecten  

• Stuifzandherstel
• Uitbreiding heide en aanleg heidecorridors
• Bestrijding Amerikaanse vogelkers
• Recreatieve voorzieningen
• Schapenbegrazing
• Vrijwilligersvoorzieningen

Stuifzandherstel   

Natuurmonumenten is in 2009 al gestart met de uitvoering van het herstelplan Hulshorsterzand. Het Hulshorsterzand is sindsdien gefaseerd uitgebreid en de bedoeling is het zand weer actief te laten stuiven. Daarvoor is het nodig om heide te plaggen, begroeiing van het stuifzand te halen, bomen en opslag van dennen te verwijderen en bos te kappen. Deze werkzaamheden zijn ondertussen afgerond. 

'Atlantische woestijnen'

Behalve de Nederlandse stuifzandgebieden bestaat er in Europa nauwelijks stuifzand. Grote zandverstuivingen zijn als gevolg van overbegrazing en afplaggen en onder invloed van de wind ontstaan in heidevelden waarbij in de verre omtrek geen bossen waren. Het landschapstype behelst een mozaïek van open zand, zand met gras, mossen en heide. Dieren als nachtzwaluw, boomleeuwerik, zandoorworm en zandhagedis voelen zich thuis in zo’n omgeving. Ze zijn aangepast aan de extreme omstandigheden van de ‘Atlantische woestijnen’, zoals zandverstuivingen wel zijn genoemd. Ooit was er in Nederland zo’n tachtigduizend hectare stuifzand, daarvan in nog 1.400 over. Aan de westkant van de Veluwe was twee eeuwen geleden 7.500 hectare actief stuifzand. Daarvan resteert nog 170 hectare: het Hulshorsterzand en het Beekhuizer Zand.

Uitbreiding heide en aanleg heidecorridors   

Honderd jaar geleden bestonden grote delen van de Leuvenumse bossen nog uit heide en stuifzand. Vanaf eind 19e eeuw is de mens de stuifzanden gaan beteugelen door bossen aan te planten. Het hout kon men goed gebruiken in de mijnbouw. Daardoor en ook als gevolg van spontane bebossing nam de oppervlakte heide en stuifzand flink af en kwam het Hulshorsterzand geïsoleerd te liggen, te midden van bos. Een deel van dit bos zal opnieuw omgevormd worden naar heide, een uitbreiding van deze habitat. Hierbij worden tevens twee heidecorridors aangelegd waardoor het stuifzand- en heidegebied Hulshorsterzand verbonden wordt met de uitgestrekte heides ten noorden van Elspeet.

Bestrijding Amerikaanse vogelkers   

Amerikaanse vogelkers, die in het begin van de 20e eeuw in Nederland werd ingevoerd in Nederland als bosverbeteraar, vormt een bedreiging voor met name de heide- en stuifzandhabitats in het gebied. Verspreid over het gehele gebied zal Amerikaanse vogelkers worden verwijderd door de bomen en struiken af te zagen en te behandelen met een biologisch afbreekbaar middel. Hierbij zal Natuurmonumenten ook de samenwerking zoeken met Rijkswaterstaat, aangezien de soort ook voorkomt in de bermen van de A28 en zaden door vogels kunnen worden verspreid. Dit deelproject zorgt met name voor een kwaliteitsverbetering van de open delen in het gebied.

Recreatieve voorzieningen   

Natuurmonumenten zal een nieuw uitzichtpunt realiseren bij de parkeerplaats Brandsweg. Vanaf het nieuwe uitzichtpunt kunnen de bezoekers vanaf een speciaal daartoe ingericht punt het gebied overzien, zonder dat kwetsbare locaties verstoord worden. Het bestaande uitzichtpunt aan de westkant van het Hulshorsterzand zal enigszins worden verplaatst, waarbij ook de padenstructuur zal worden aangepast en wandelaars en fietsers worden gescheiden.

Schapenbegrazing   

Schapenbegrazing wordt in alle open delen van het gebied ingezet om vergrassing en opslag tegen te gaan en structuurvariatie te bevorderen. In de loop van het project zal de oppervlakte waar schapenbegrazing wordt toegepast steeds verder toenemen, als vervolgbeheer op die plaatsen waar de overige werkzaamheden zijn afgerond.

Vrijwilligersvoorzieningen   

Bij het reguliere beheer van het stuifzandgebied zijn vrijwilligers onmisbaar. Zij houden de heide en het stuifzandgebied open door opslag te verwijderen. Elke vrijdagochtend is een fanatieke groep vrijwilligers op het Hulshorsterzand aan het werk. Het project voorziet in de aanschaf van diverse machines om het werk te verlichten. Zo is in februari 2012 een snipperapparaat aangeschaft om de verwijderde dennen te versnipperen en af te voeren.