Teken de petitie schoon water in Noord-Holland

Veel gestelde vragen

• Hoezo is de natuur ziek?

  We noemen de natuur bewust ziek, omdat de natuurkwaliteit al decennia gestaag en meetbaar achteruit gaat en herstel nauwelijks meer lukt. Natuurgebieden raken al jaren verder verzwakt door opeenvolgende en elkaar versterkende bedreigingen. Je kunt de natuur dus beschouwen als een verzwakte patiënt die aan meerdere ziektes tegelijk lijdt: stikstof, klimaatverandering, systematische verdroging, verzuring en een alsmaar slechtere waterkwaliteit.

  De inrichting van ons land maakt onze natuur ook kwetsbaar. Versnippering van gebieden zorgt ervoor dat dieren en planten niet meer in contact staan met soortgenoten elders. Ze zitten als het ware opgesloten in hun gebieden. Als gebieden beter met elkaar verbonden en daardoor groter zijn is de natuur robuuster en weerbaarder tegen invloeden van buitenaf. Ook is ons land erop ingericht om regenwater razendsnel naar zee af te voeren in plaats van vast te houden voor droge tijden. En die droge tijden worden steeds extremer en langduriger. Voor kwetsbare natuur die al verzwakt is door het overschot aan stikstof of vervuild water, is die droogte vaak de genadeklap.

  Natuurmonumenten voert in haar gebieden herstelwerk uit om de achteruitgang van de natuur te stoppen. Maar symptoombestrijding is niet genoeg: we moeten het probleem bij de bron aanpakken om de natuur weer gezond te krijgen. We moeten de stikstofuitstoot terugdringen, natuurgebieden verbinden, vervuiling stoppen en water vasthouden. 

• Wat doen jullie met mijn handtekening?

  De nationale overheid heeft ruim 24 miljard euro beschikbaar gesteld voor natuur, water en klimaat in het landelijk gebied. De provincies moeten, samen met de waterschappen, plannen maken om dit geld effectief in te zetten voor de vermindering van stikstof, verbetering van de waterkwaliteit en de aanpak van de verdroging. Daarom worden de handtekeningen overhandigd bij de Provinciale Staten en / of Waterschappen (dit verschilt per provincie).

• Waarom weer een petitie over water?

  Vorig jaar hebben we met meer dan 110.000 Nederlanders de nationale overheid opgeroepen om een watercrisis te voorkomen en te zorgen voor schoon en voldoende water. Deze boodschap is bij het ministerie en bij Tweede Kamerleden luid en duidelijk overgekomen. De nationale overheid heeft nu ruim 24 miljard beschikbaar gesteld voor herstel en bescherming van natuur, water en klimaat in het landelijk gebied. Provincies maken nu plannen om dit geld in te zetten voor het oplossen van de stikstof-, water- en klimaatcrisis. Wij roepen daarom nu alle 12 provincies op om onze natuur weer gezond te maken en in hun plannen alles op alles te zetten om te zorgen voor schoon en voldoende water in hun provincie. Provincies moeten deze plannen op 1 juli dit jaar inleveren bij de overheid en de sleutel ligt nu bij alle 12 provincies om deze watercrisis te voorkomen.

• Watercrisis? De droogte is door alle neerslag toch al voorbij?

  In de winter van 2023 is het ergste watertekort na jaren droogte 2018-2022 op veel plekken aangevuld, zien de experts. Al is dat zeker niet overal (zie droogtemonitor KNMI). Echter, hele ecosystemen zijn door de jarenlange droogte en sterfte uit balans geraakt. En we hebben inmiddels ook gezien dat een natte winter zomaar gevolgd kan worden door een droog voorjaar en droge zomer. Als we dat winterwater niet beter vasthouden, belanden we gemakkelijk weer in een droogte.

  Door klimaatverandering zullen wij vaker te maken krijgen met zulke langdurige watertekorten. Daar is onze natuur niet tegen bestand. Ook de landbouw, dorpen en steden hebben last van de droogte: woningen verzakken door inklinking. En als we nu niet snel meer gaan doen aan andere waterbouw en beter waterbeheer, zal ook onze drinkwatervoorziening in gevaar komen. Ook het RIVM waarschuwde onlangs voor een dreigend watertekort in 2030 omdat er steeds minder grondwater beschikbaar is. Dit tekort raakt niet alleen ons drinkwater, maar ook de natuur en de landbouw krijgen in de toekomst steeds vaker te maken met de schadelijke gevolgen van droogte.  

• Waarom focus op water als provincies dat toch al in hun plannen mee moeten nemen?

  Stikstof is nu het meest urgente probleem omdat de stikstofcrisis ook de economie hard raakt en het land op slot zet. Stikstof is een gigantisch groot probleem voor de natuur, maar droogte en slechte waterkwaliteit zijn dat ook. Wij willen met onze campagne provincies aanmoedigen niet alleen de stikstofcrisis van nu aan te pakken, maar ook de watercrisis die dreigt. Nog maar 1% van het water voldoet aan de Kaderrichtlijn Water. Al in 2027 eist de wet dat we schoon en voldoende water hebben en we hebben nog maar 4 jaar om hiervoor te zorgen. Het niet behalen van de doelen uit de Kaderrichtlijn Water heeft naast grote gevolgen voor de natuur ook grote gevolgen voor de economie (zie onderzoek Witteveen + Bos). Werk aan de winkel dus voor onze natuur, maar ook om een watercrisis te voorkomen voor onze samenleving.

• Wat doet Natuurmonumenten er aan?

  Natuurmonumenten maakt zich hard voor voldoende schoon water voor natuur. Dat doen we in onze natuurgebieden èn door te pleiten voor beter beleid en betere regels en wetten bij alle overheden. We zorgen bijvoorbeeld in Eemland voor een hoog waterpeil voor weidevogels en maken we beekdalen klimaatbestendig, zoals de Leuvenumse Beek. Ook werken wij samen met overheden en partners in veel gebieden aan een natuurlijker en klimaatbestendig Nederland. Zo leggen wij samen met zeven andere natuurbeschermingsorganisaties klimaatbuffers aan. Natuurmonumenten zet zich daarnaast in voor een duurzame landbouwtransitie die bijdraagt aan het versterken van onze natuur, water en biodiversiteit.