Natuurmonumenten: “Investeer ons nu ook uit de droogtecrisis”
Voor de derde keer in vijf jaar tijd heeft Nederland te kampen met extreme droogte en er is nu zelfs sprake van een officieel watertekort. Consumenten, boeren en bedrijven wordt gevraagd spaarzaam om te gaan met water. Deze maatregelen helpen op de korte termijn, maar lossen de structurele droogte met alle schade voor natuur en mensen niet op. Teo Wams, directeur natuurbeheer bij Natuurmonumenten: ‘’Er valt in een jaar meer regen dan vroeger, maar dit water voeren we bliksemsnel af naar zee. Als we dit water beter vasthouden hebben we in de toekomst geen last meer van tekorten. Daarom willen we dat de middelen uit Nationaal Programma Landelijk Gebied (Plattelandsfonds) optimaal ingezet gaan worden om toekomstige droogte te voorkomen.’’ 24 miljard voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied (Plattelandsfonds) biedt kansen om meerdere problemen in één keer op te lossen.
Nederland is een waterland en eeuwenlang hebben we een strijd gevoerd tegen het water. Met dijken hielden we droge voeten en voor de landbouw hebben we strakke sloten door het landschap getrokken om overvloedig regenwater snel af te kunnen voeren. Door klimaatverandering valt er in een jaar meer regen dan vroeger, maar concentreert deze neerslag zich in de herfst en de winter. Omdat we ons land ingericht hebben om water zo snel mogelijk af te voeren hebben we daarom in het voorjaar en zomer, wanneer boeren en consumenten het meeste water nodig hebben, grote tekorten. Op jaarbasis is er dus geen neerslagtekort, maar vooral een gebrek aan waterberging.
Natuurlijk evenwicht in gevaar
De impact op de natuur is groot, door gebrekkige waterberging verdrogen natuurgebieden en sterven reeds door stikstof bedreigde planten en dieren. Droogte leidt tot hittestress en bodemverzakking, tot verschraalde landschappen, droge beken en verdroogde tuinen. Heide en bossen sterven. Weidevogels als de grutto komen in de verdrukking. Net als vissen, amfibieën en vlinders. Waar grondwaterstanden gedaald zijn, staat de natuur zo onder druk dat een droge zomer extra hard aankomt. Het natuurlijk evenwicht komt meer en meer in gevaar en ook boeren zien hun gewassen verdrogen. Door de droogte stijgt bovendien de watervraag bij consumenten, boeren en bedrijven wat de druk op de verdroogde natuurgebieden nog eens vergroot.
Watercampagne van Natuurmonumenten vraagt om voldoende én schoon water
Natuurmonumenten zet zich in voor voldoende én schoon water met een speciale watercampagne en vraagt iedereen spaarzaam om te gaan met water, maar vraagt bovenal om een structurele oplossing voor de droogte. Reeds 64.000 mensen tekenden de petitie voor betere waterkwaliteit. Uiteraard vraagt het ook inzet van onze buurlanden om water beter vast te houden zodat de aanvoer vanuit de rivieren minder snel afneemt en in tijden van overlast er minder snel overstromingen ontstaan.
Plattelandsfonds voor maatregelen die ook water en klimaatprobleem oplossen
Wams: “ Als we in 2027 niet hebben gezorgd voor voldoende én schoon water voor de natuur dreigen Europese boetes en een watercrisis. Het kabinet heeft nu ruim 24 miljard beschikbaar gemaakt in een fonds voor een transitie in het landelijk gebied. Dit geld is er echter niet alleen om stikstof te reduceren, maar ook om de waterproblematiek en het klimaatprobleem aan te pakken. Natuurmonumenten wil daarom dat het fonds zoveel mogelijk ingezet gaat worden voor maatregelen die bewezen effectief zijn om tegelijkertijd de stikstof-, water- en klimaatcrisis op te lossen.’’
Klimaatbuffers en overgangsgebieden
Natuurmonumenten heeft in de praktijk laten zien dat de natuur een bondgenoot is om te zorgen voor voldoende én schoon water. Zo ligt er ten zuiden van de stad Groningen een grote natuurlijke klimaatbuffer in het natuurgebied de Onlanden. Deze klimaatbuffer houdt water vast in tijden van extreme regen, zodat het beschikbaar blijft in tijden van droogte. Zo houdt de stad Groningen droge voeten en is er water in tijden van droogte. Het creëren van meer van deze klimaatbuffers helpt daarom tegen wateroverlast en droogte. Tot slot is het belangrijk om in de overgangsgebieden rondom Natura 2000-gebieden water beter vast te houden. Door boeren te belonen voor het vasthouden van water wordt de natuurlijke sponswerking van een gebied versterkt en houden de natuur en de boer voldoende water over in tijden van droogte.
