‘Een wolf loopt niet voor je weg’
Boswachter Frank Theunissen volgt de wolven op de Zuidwest-Veluwe met wildcamera’s. Hij vertelt over het gebruik van de camera’s en de unieke beelden die ze vastleggen. “Wolven zijn slimme dieren. Ze zien de camera altijd.”
Waarom maak je van wildcamera’s gebruik?
“Daar zijn we begin 2020 mee begonnen. We wilden graag weten of er in onze gebieden op de Zuidwest-Veluwe wolven voorkwamen. Destijds was de komst van de wolf in Nederland nog nieuw. We hadden wel loopsporen gezien, maar verder reikte ons kennis niet.”
Wat zijn je ervaringen met wildcamera’s tot dusver?
“Behoorlijk positief. De camera’s filmen niet alleen wolven, maar ook nog heel veel andere dieren in het bos. Dat verschaft ons veel informatie over hun aanwezigheid en gedrag, zonder dat we zelf ter plekke hoeven te zijn.”
Boswachter Frank Theunissen
Kunnen de beelden bijdragen aan een beter beheer en beleid van de natuur?
“De beelden zijn vooralsnog niet bepalend voor de keuzes die we maken, maar bieden wel aanvullende informatie voor ons faunabeheer. We weten nu meer over het trekgedrag van bepaalde soorten zoals edelherten die langs de camera’s lopen. Bovendien kunnen we mensen laten zien wat er allemaal gebeurt in de natuur. Onverwachte soorten, verrassende ontmoetingen, het gedrag van dieren, dergelijke beelden delen we regelmatig op social media of andere kanalen.”
Welke beelden zijn je het meeste bijgebleven?
“Die van onze eerste wolf hier in het voorjaar van 2020, een welp die afkomstig was van de Noord-Veluwe. Dat was echt een wow-moment. Helaas is deze wolvin nauwelijks een jaar later, op 6 maart 2021, doodgereden op de N224 tussen Ede en Arnhem.”
In hoeverre levert het plaatsen en onderhouden van camera’s verstoringen op?
“Dat vind ik erg meevallen. We plaatsen de camera’s vrijwel altijd in de buurt van een pad, nooit diep in het bos. Zo zijn we er altijd snel bij en snel weer weg. Camera’s ophangen of checken doen we bovendien midden op de dag, als dieren elders rusten. Zien we toch dieren op de beoogde plek, dan stellen we onze actie uit.”
Dieren worden gefilmd zonder dat ze het weten. Is het voor hen geen verstoring van privacy?
“Het zijn momentopnames, we volgen ze verder niet. Veel dieren merken wel het geluid op als de camera afgaat, maar slaan er verder geen acht op. Ze gaan gewoon hun gang.”
Wolven zijn slim. Zien ze de camera en lopen ze er wel eens omheen?
“Een wolf ziet de camera vrijwel altijd. Vaak lopen ze er direct op af en snuffelen er even aan. Vervolgens verliezen ze hun interesse in het toestel. Maar de ene wolf is de andere niet. Het zijn individuen met elk hun eigen karakter. Er zijn wolven die er omheen tippelen. Dan zien we sporen achterlangs de camera lopen. Waarom sommige wolven dat doen, weet ik niet. Het kan ook een vast loopje zijn dat ze nemen.”
Wildcamera’s worden soms ook illegaal opgehangen door bezoekers. Hoe problematisch is dat?
“Dat werkt vaak wel verstorend. Om niet gezien te worden, worden illegale camera’s veelal diep in het bos opgehangen en dat op tijdstippen dat dieren actief zijn. Dat brengt bijvoorbeeld vluchtgedrag op gang van herten. Illegale camera’s die we vinden, worden daarom verwijderd en vernietigd.”
Sommige wolven bijten schapen dood en veroorzaken onrust. Wat zijn jouw ervaringen met wolven op de Veluwe?
“Ten eerste dat het prachtige dieren zijn. En heel nuttig vanwege hun rol in het ecosysteem. Ze halen zieke of zwakke dieren uit een populatie zodat die gezond blijft en zorgen voor spreiding van herten en zwijnen. Daar ben ik blij mee, ook dat we kunnen delen dat deze toppredator op eigen kracht weer terug is in onze natuur. Eigenaars van gehouden dieren zullen hun beschermende maatregelen moeten nemen nu de wolf terug is. Die zie ik in de toekomst niet weggaan.”
Ben je nooit bang voor een wolf?
“Nee, we zijn geen prooidier voor ze. Daar worden verschillende redenen voor gegeven, bijvoorbeeld dat wij op twee benen lopen. Maar vermoedelijk leren ze dat van hun ouders, al generaties lang. Ze houden een zekere afstand tot ons, al willen onbevangen welpen wel eens op je afkomen. Maar een wolf loopt niet meteen weg als je een tegenkomt. Een wolf is geen vluchtdier, zoals we dat gewend zijn van herten. Het is een grote jager die anders reageert. Hij stopt en kijkt je even aan. Vervolgens loopt hij waarschijnlijk kalmpjes van je weg.”
Ken je confrontaties tussen wolven en honden?
“Niet hier op de Veluwe waar voldoende ruimte is. Ook de schaapsherder op Planken Wambuis heeft met zijn honden geen nare ervaringen met wolven. Maar zeg nooit nooit, shit happens. Ik acht de kans wel klein dat een wolf een aangelijnde hond pakt. Die hoort op dat moment bij de mens.”
Kunnen wij mensen nog iets leren van wolven?
“Misschien iets van hun sociale interactie. Het zijn echt sociale dieren die ruimte voor elkaar maken. Heel mooi om te zien hoe sterk hun onderlinge band is en hoe ze die dagelijks onderhouden.”