Boer en boswachter werken samen aan meer biodiversiteit in de Vechtplassen
Natuurmonumenten, Wij.land en acht pachtboeren uit de Vechtplassen werken sinds vijf jaar samen in het project Van Pachter naar Partner. Het doel van het project was een nieuwe vorm van samenwerking realiseren, weg van de klassiek zakelijke pachter – verpachter relatie, naar een samenwerking gebaseerd op partnerschap. In het proces zijn voor alle partijen communicatie en tijd cruciale succesfactoren geweest. Het begint met wederzijds begrip creëren en het vertrouwen dat de boer een goede landschapsbeheerder is. Gezien de vele gebiedsprocessen die de komende jaren in Nederland uitgerold moeten worden, delen wij in het rapport ''Naar een nieuw evenwicht tussen boer en boswachter'' onze succes- en faalfactoren.
Na vijf jaar levert het project veel mooie resultaten op. De natuurpercelen én agrarische percelen zijn sterk in kwaliteit verbeterd. De maatregelen van de boeren blijken ook een positief effect te hebben op de hele omgeving onder andere door vermindering van stikstofuitstoot.
Half juni kwamen de kabinetsplannen naar buiten voor stikstofreductie in de landbouw. Juist omdat de opgaven in het buitengebied groot zijn, is het voor bestuurders en overheden belangrijk te zien dat een aanpak als in de Vechtplassen kansen biedt. Er zijn succesvolle vormen van samenwerking ontstaan op basis van wederzijds begrip, vertrouwen, open communicatie in een proces zonder tijdsdruk.
Verbeterde natuurresultaten
De verbeterde samenwerking heeft mede geleid tot mooie natuurresultaten in het gehele gebied. Zo zijn alle verpachte natuurpercelen rijker geworden aan bloemen, vlinders en vogels. Daarnaast lijkt de bodemfauna te zijn toegenomen door onder andere bokashi of compost toe te voegen. Doordat bokashi wordt gemaakt met maaisel uit de natuurgebieden verminderen tevens de afvoerkosten voor de natuurbeheerder. Ook werd duidelijk dat meer kruiden in de weilanden niet alleen zorgt voor meer biodiversiteit, maar ook voor meer vitaminen en mineralen voor de koeien zonder dat dit ten koste van de productie hoeft te gaan.
Door de opgedane kennis ontstond voor een aantal boeren perspectief om over te schakelen naar biologische bedrijfsvoering. Eén gangbare boer heeft zelfs zijn kunstmest afgebouwd en bij drie boeren is de beweiding toegenomen. Al met al is er veel geleerd ten aanzien van de bodem, verwerking natuurmaaisel, bedrijfsvoering en biodiversiteit.
Wilco van der Vaart, melkveehouder in Tienhoven: ‘Er is meer bespreekbaar en Natuurmonumenten probeert duidelijk mee te denken, waarbij er ruimte is voor een compromis. De drie hectare, die Natuurmonumenten voor ons heeft aangekocht en aan ons verpacht in ruil voor extra slootkantenbeheer op onze eigen percelen, is daar een mooi voorbeeld van.’
Uitbreiding samenwerking
Wij.land en Natuurmonumenten hopen in de Vechtplassen verder te kunnen bouwen op de reeds behaalde resultaten, ook in het licht van de nieuwe stikstofmaatregelen. Met het ondertekenen van een nieuwe samenwerkingsovereenkomst breiden Wij.land en Natuurmonumenten hun samenwerking voor de komende drie jaar uit. Samen zetten we nu in meerdere gebieden in Nederland in op het versterken van de relaties met pachters en andere boeren. De geleerde lessen uit de Vechtplassen bieden ook inspiratie voor de gebiedsprocessen van de komende jaren op het gebied van stikstof, klimaat, water en biodiversiteit.
Meer weten?
Lees hier het volledige rapport ‘’Naar een nieuw evenwicht tussen boer en boswachter’’.
Bekijk hier ook de video over de samenwerking in de Vechtplassen en hoor de verhalen van de deelnemende boeren.
Lees hier meer over onze aanpak ''Boeren met hart voor natuur''
