Ga direct naar inhoud
Nieuws

Grote zorgen om plannen voor oefenterrein defensie in Zwanenwater

09 september 2024 | Mariska van der Leij

Defensie zoekt naar nieuwe locaties voor de uitbreiding van oefenterreinen. Eén daarvan is het Zwanenwater, waar amfibische oefeningen zouden moeten gaan plaatsvinden. Wij zijn geschrokken van de plannen en maken ons grote zorgen. Het Zwanenwater is een kwetsbaar en beschermd natuurgebied. Wij vinden het ondenkbaar dat hier dergelijke activiteiten zouden gaan plaatsvinden.

Orchideeen in het Zwanenwater

De natuur in Nederland staat onder hele grote druk. Het beschermen ervan is noodzakelijk. Uit onderzoek blijkt dat ook 86% van Nederlandse inwoners dat heel belangrijk vindt. Er gelden bovendien nationale en internationale afspraken om het Zwanenwater te beschermen. Lea van der Zee, gebiedsmanager van o.a. het Zwanenwater: "In het Zwanenwater passen geen oefeningen door defensie. We zijn overvallen door de plannen en gaan zeker actie ondernemen. We zijn ons nu aan het beraden in welke vorm”. 

Natuurparel in Nederland

Het Zwanenwater is een prachtig en waardevol gebied. Een heel divers duingebied met twee duinmeren als blikvangers. Het zijn de twee grootste natuurlijke duinmeren van West-Europa. In het Zwanenwater broeden jaarlijks meer dan 75 vogelsoorten en het gebied ligt op de route van talloze trekvogels. Die vinden in de duinmeren voedsel en rust.
De duinmeren zijn in de loop van de 18e eeuw ontstaan door stijging van het grondwater en regenwater dat bleef staan, net achter de zeereep. Het Zwanenwater is een walhalla van orchideeën. Wel liefst twaalf soorten groeien er in mei en juni, met duizenden tegelijk. Ze geven het Zwanenwater volop kleur, net als de witte parnassia, de roze echte koekoeksbloem en de gele grote ratelaar. In augustus kleurt het Zwanenwater paars door de bloeiende struik- en dopheide. Al die bloemen trekken volop vlinders en andere insecten aan. Heel veel bezoekers genieten jaarrond van deze bijzondere natuur en de rust.

Kwetsbaar en beschermd 

Het Zwanenwater is dan ook niet voor niets beschermd. Samen met de Pettemerduinen is het Zwanenwater aangewezen als Natura2000-gebied om de bijzondere natuurwaarden. Ook is het Zwanenwater aangewezen als Wetlandgebied vanwege de internationale betekenis als verblijfplaats voor watervogels en het belang voor planten en dieren. De hoge biodiversiteit is daar de reden voor, maar ook de hoge mate van rust. Een aantal wateren vallen onder beschermde waterregels (Kaderrichtlijn Water) en het hele Zwanenwater is onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland. 

Natuur ontzien

Natuurmonumenten begrijpt dat Defensie ruimte nodig heeft voor oefeningen in eigen land. Wij vinden daarom dat in ieder geval voor alle potentiële locaties vooraf onderzoek gedaan moet worden naar de consequenties van militaire activiteiten op de natuur en dat bij de locatiekeuze kwetsbare natuurgebieden en natuurparels worden ontzien en soorten niet worden aangetast.

Brief aan ministerie

Wij hebben begin september een brief aan het ministerie van Defensie gestuurd waarin wij onze zorgen uiten over het Zwanenwater als oefengebied voor defensie. Wij vragen daarin ook – net als de Commissie MER in haar advies – eerst naar redelijke alternatieven te zoeken met minder negatieve gevolgen voor kwetsbare en beschermde natuur, zoals de Maasvlakte.

Lees hier de plannen van Defensie en de tekst van defensie waarin Zwanenwater staat opgenomen als zoeklocatie.
 

 

Mariska van der Leij