Hakhout op landgoed Wallsteijn
Het ziet er wat raar uit; plukjes korte stammen allemaal bij elkaar. Toch was dit lange tijd de normaalste zaak van de wereld. De hakhoutbosjes op Wallsteijn zijn namelijk eeuwenoude landschapselementen die een belangrijke rol speelden in het leven van de mensen, dieren en planten.
Waar komt hakhout vandaan?
Wanneer de takken groot genoeg waren, werden ze met hakbijlen geoogst. Door dit op een speciale manier te doen, groeiden ze vanuit de overblijvende stam terug uit tot een dicht bladerdak. Het geoogste hout werd gebruikt als brandhout voor verwarming of om brood te bakken, maar ook voor constructie- en geriefhout. Naast deze economische functie was het stiekem ook een unieke habitat voor planten en dieren.
Maar inmiddels hebben we dit soort hout niet meer nodig. Huizen zijn doorgaans gebouwd met beton, steen en cement en verwarmd met andere energiebronnen. Zo verloren deze hakhoutbosjes hun economische waarde. Met dat verlies, verdwenen ook de bosjes. Het is nog vrij uniek dat er een hakhoutbos op landgoed Wallsteijn is. Reptielen en korstmossen profiteren bijvoorbeeld van het eikenhakhout op droge zandgronden. Denk bijvoorbeeld aan de gladde slang, hazelworm en levendbarende hagedis.
Deze en vele vlindersoorten zoals de eikenpage en oranjetipje vinden het dichte bos maar niks. Juist zij hebben die regelmatige kap nodig, waardoor het gebied een open karakter behoudt. Er is dan vrij veel lichtinval, waardoor er een warmer microklimaat is dan in oude schaduwrijke bossen.
Intensief werk
Bij hakhoutbeheer worden de bomen in de winterperiode (november tot maart) tot maximaal een meter boven de grond afgezaagd. De boom sterft niet af, maar vormt juist nieuwe scheuten en verjongt zichzelf op deze manier. Je kunt het een beetje vergelijken met lage knotboom. Hierdoor kunnen de bomen in een hakhoutbos vaak veel ouder worden dan een reguliere boom. Maar het gaat niet vanzelf: er zit een hoop onderhoud aan. Hoe dikker de takken worden, hoe kleiner de kans dat hij terug mooi uitschiet. Het is dus een kwestie van goed bijhouden. Natuurmonumenten werkt in blokken die om de 15 jaar worden bijgehouden. In de eerste jaren na het zagen, moet je ervoor zorgen dat de bomen niet overgroeid worden door bijvoorbeeld exoten en snel groeiende soorten.
Een hoop werk, maar met een dankbaar resultaat. Op deze manier creëer je een dynamisch landschapselement waarmee je soorten op het landgoed behoudt die juist zo ontzettend afhankelijk zijn van deze microklimaatjes.
