Herstel van heidelandschap en biodiversiteit op Planken Wambuis

Het gaat namelijk slecht met de heide op Planken Wambuis. En ook met de plant- en diersoorten die daarbij horen. Heide huisvest een bijzondere biodiversiteit die op weinig andere plekken in Nederland te vinden is. Als we niets doen, dan groeit de heide dicht. Door nu maatregelen te treffen, draagt Natuurmonumenten bij aan het behoud van heide in Nederland.

Werkzaamheden in het najaar

In opdracht van het Rijk en de provincie Gelderland gaat Natuurmonumenten in de maand september aan de slag met de herstelwerkzaamheden op de heide. Zo worden opkomende jonge dennenboompjes (bosopslag) en grotere grove dennen tussen de heideplanten verwijderd. Deze grotere dennen zijn in het verleden, toen de opkomende boompjes nog maar enkele jaren oud waren, niet tijdig verwijderd. Nu moet dit achterstallig onderhoud alsnog plaatsvinden om ruimte te maken voor het herstel van de heide en een verbetering van de biodiversiteit.

Markeringen op de stam van bomen 

In de maand augustus gaan de boswachters van Natuurmonumenten de bomen op de heide blessen. Het aanbrengen van een markering op de boom noemen we ‘blessen’. Deze tekens vertellen de uitvoerder precies wat de bedoeling is. De strepen, stippen, kruizen en kleuren hebben allemaal een eigen betekenis. Een blauwe stip betekent: te behouden boom. Een rode stip betekent: vellen en afvoeren. Een rood kruis betekent: vellen en laten liggen. Een letter 'R' betekent: ringen. Ringen is het volledig rondom de stam afschillen van een strook bast. De neerwaartse sapstroom wordt volledig onderbroken en de actieve celdelingslaag raakt beschadigd, waardoor de boom geleidelijk afsterft. Door het ringen van bomen kan het aandeel dood hout stijgen. Dode staande en liggende bomen leveren immers een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit.

Waarom zoveel moeite voor heide?

Kunnen we onze tijd niet beter besteden en de natuur zijn gang laten gaan? Nee. Als we niks doen, neemt de biodiversiteit, de hoeveelheid plant- en diersoorten, nog meer af. We krijgen meer van hetzelfde, met de snelst groeiende planten eerst. Minder dier- en plantensoorten is een groter risico. Minder biodiversiteit geeft meer risico’s op plagen, ziektes en overlast. Verdwijnen er soorten, zoals de heide, dan verdwijnen ook de dieren en planten die daar leven. Denk aan de zandhagedis, hazelworm, nachtzwaluw, roodborsttapuit, geelgors en veldleeuwerik. In Nederland hebben we van oudsher veel hei, daarom zijn deze natuurgebieden beschermd en aangewezen als Natura 2000-gebied. In Natura 2000-gebieden worden bepaalde diersoorten en hun natuurlijke leefomgeving beschermd om de biodiversiteit te behouden. Van onze biodiversiteit is nog ongeveer 18% over van wat er ooit was. Op dat laatste beetje heide moeten we dus zuinig zijn. Dáárom doen we al die moeite.   

Ontwikkeling nieuw bos

Natuurmonumenten compenseert de gevelde dennenbomen op de heide door elders in natuurgebied Planken Wambuis nieuw bos te ontwikkelen. Slechts in een aantal gevallen verwijdert Natuurmonumenten bomen: om kwetsbare natuur te laten overleven, om voormalig productiebos om te vormen naar meer natuurlijk bos, om landgoederen en andere cultuurhistorische bossen en lanen in stand te houden en om de veiligheid op wandel- en fietspaden te garanderen. In dit geval worden de dennenbomen tussen de heide verwijderd om kwetsbare heide te laten overleven en de biodiversiteit te verstreken door het behoud van zeldzame plant- en diersoorten.

Genieten van paarse heidevelden

Tegen het einde van de zomer staat de heide op Planken Wambuis in bloei en kleurt de heide bijna overal prachtig paars. Volgens velen is dit de mooiste tijd van het jaar. Wil jij de bloeiende heide zien? Download dan één van onze wandel- en fietsroutes.

Informatiewandeling 

Op zaterdag 4 juli 2020 organiseerde Natuurmonumenten een speciale ‘coronaproof’ informatiewandeling, waarbij de werkzaamheden uitgebreid werden toegelicht. Een groep van 16 deelnemers nam deel aan deze informatiewandeling.