Natuurherstel in Natura 2000-gebied het Noordal

Een gezond systeem

De werkzaamheden in het Noordal maken deel uit van het Programma Natuur en de subsidieregeling Natura 2000-gebieden. Daarmee willen provincie en Rijk kwetsbare natuurgebieden herstellen en versterken, samen met natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten. Dat is nodig, want steeds meer soorten planten en dieren verdwijnen.

Dat komt onder meer doordat er te veel stikstof in de bodem zit. De bodem is daardoor extra verrijkt met voedingsstoffen. Dat klinkt positief, maar is het niet. Want veel planten die hier van oudsher voorkomen, houden juist van een voedselarme bodem. Zij verdwijnen als er te veel voedingsstoffen zijn, waardoor de variatie in planten en dieren kleiner wordt. 

Een verdwenen soort is vaak een teken dat er iets helemaal mis is. In de natuur hangt alles met elkaar samen. Planten, dieren én mensen zijn onderdeel van hetzelfde ecosysteem. Gaat het slecht met de natuur, dan staat onze eigen leefomgeving onder druk: schone lucht, schoon water, een gezonde vruchtbare bodem en een mooi landschap.

Daarom werken we in het Noordal aan:

• Herstel van kalkgraslanden
• Een toekomstbestendig watersysteem
• Meer plek voor het vliegend hert
• Verwijderen van exoten

Herstel van kalkgraslanden

Kalkgraslanden zijn zeldzaam in Nederland. Je vindt ze van oudsher op droge, schrale hellingen met kalk in de bodem, dicht onder de oppervlakte. In Noorbeek bijvoorbeeld, of net over de Belgische grens. Hier waren de kalkgraslanden vroeger heel bloemrijk, vol met orchideeën en andere bijzondere soorten. Maar veel van die plekken zijn zo voedselrijk geworden, dat de typische kalkgraslandsoorten er niet of nauwelijks meer groeien. De prachtige, bloeiende weides, die in het voorjaar gonzen van vlinders en andere insecten, zijn zeldzaam geworden. 

Bekijk hier hoe het afschrapen van de bodem bijdraagt aan het herstel van kalkgraslanden en glanshaverhooilanden.

Tegenstrijdige belangen?

Soms kunnen we niet voorkomen dat werkzaamheden elkaar eigenlijk in de weg zitten. Dat zien we bijvoorbeeld bij het herstel van de kalkgraslanden en het watersysteem. Door het afgraven van plekken op de helling verdwijnt tijdelijk de begroeiing die het water juist vasthoudt. Dat willen we liever niet, maar zonder afgraven is herstel niet mogelijk. 

Een toekomstbestendig watersysteem

Hevige regenbuien veroorzaken steeds vaker wateroverlast. Dat komt doordat lange periodes van droogte en regen elkaar afwisselen. Na een droge periode neemt de bodem nog maar slecht water op. Regenwater krijgt daardoor nauwelijks de kans om in de bodem te zakken. Het stroomt over landbouwgronden en wegen naar de beek de Noor. In de Noor stroomt het water zó snel, dat de bedding van de beek steeds verder uitslijt. 

Meer plek voor het vliegend hert

Het vliegend hert is de grootste kever van Nederland én een bedreigde diersoort. Gelukkig komt hij in het Noordal nog voor, vooral in de bosranden van het Hoogbos, Bergenhuizen en de Horstergrub. Om deze zeldzame kever te helpen, hebben we op de Kriekelberg, de Schilberg en de Wolfsberg gedeeltes met jonge bomen uitgedund. 

Verwijderen van exoten

Sommige delen van het Noordal, langs de rivier de Noor, bestaan uit broekbos (moerasbos). Hier is de ondergrond altijd nat. Maar op een aantal plekken staan grote populieren. Deze bomen komen van nature niet in dit gebied voor. Er vallen zoveel bladeren af, dat de bodem daardoor verrijkt. Terwijl de soorten in het broekbos juist meer van voedselarme bodem houden. Door een deel van de populieren te kappen en het hout af te voeren, wordt het broekbos kwalitatief beter en krijgt het meer ruimte.

Klaar voor de toekomst

De werkzaamheden in het Noordal vinden plaats in het kader van de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn). In deze wet is vastgelegd dat we de natuur verbeteren en de stikstofneerslag omlaag brengen. Met de beschreven werkzaamheden verarmen we de grond en herstellen we verbindingen tussen verschillende gebieden. Hierdoor keren soorten terug en wordt de natuur weerbaarder en robuuster. Zo spelen we ook in op de extremen die het gevolg zijn van klimaatverandering.

Alle werkzaamheden zijn op basis van vooronderzoek en in overleg met experts bepaald. We grijpen dus heel gericht in om het Noordal toekomstbestendiger te maken.

Lees meer over stikstof en natuur.

Contact

Wil je meer weten over het Noordal? Bezoek dan onze gebiedspagina met o.a. nieuwsberichten en activiteitenagenda. Of meld je aan voor de digitale nieuwsbrief.

Heb je nog vragen?

Neem dan contact op met de Beheereenheid Zuid-Limburg via [email protected].