Een stroomkabel door het kwetsbaar Waddengebied
in 2021 koos het kabinet hiervoor als aanlanding voor windenergie uit de Noordzee. Dit leidde tot brede zorgen bij natuurbeschermers, inwoners en boeren, omdat de impact op het UNESCO Werelderfgoed onvoldoende leek afgewogen. Gelukkig werd in 2022 het PAWOZ-programma gestart, dat alternatieve routes onderzoekt, waaronder een oostelijk tracé met minimale schade, mogelijk via een tunnel. De dynamische Waddenzee en unieke natuurwaarden maken zorgvuldigheid cruciaal. Hoewel de effectenstudie aanvankelijk deze zomer zou verschijnen, blijven publicatie en omgevingsbijeenkomsten uitgesteld. Intussen blijven natuurorganisaties, waaronder Natuurmonumenten, aandringen op een duurzame oplossing die zowel de energietransitie als natuurbescherming waarborgt. Minister Hermans’ aankomende bezoek biedt hoop op verdere duidelijkheid.
Een stroomkabel dwars door de natuur
Een stroomkabel dwars door Schiermonnikoog, dwars door het wantij, de Waddenzee, kwelders en landbouwgrond. Dat was het Kabinetsbesluit in de zomer van 2021 voor de aanlanding van stroom afkomstig van windparken ten noorden van de Wadden. Een onmogelijke keuze vond een brede maatschappelijke coalitie van natuurbeschermers, wetenschappers, inwoners van Schiermonnikoog en boeren, want er was in onze ogen niet goed afgewogen dat dit de minst negatieve oplossing was. Dat zou op zijn minst onderzocht moeten worden. Dit geluid vond gelukkig weerklank bij het Rijk en in 2022 werd het Programma Aansluiting Wind Op Zee – Eemshaven (PAWOZ) ingesteld. Dit programma onderzoekt de mogelijkheden voor toekomstige kabel- en leidingroutes vanaf de Noordzee naar Eemshaven. Deze moeten dus nog steeds door Unesco Werelderfgoed (en N2000 gebied) Waddenzee. Daarnaast kunnen Schiermonnikoog, Ameland, Rottums, andere N2000 gebieden zoals het Lauwersmeer, hoogwaardige landbouwgebieden in Groningen en het Eems-Dollard verdragsgebied (Duitsland), ook geraakt worden.
Als samenwerkende natuurorganisaties hebben we steeds gepleit voor een tracé dat de minst mogelijke schade aan de natuur geeft. We vinden dat iedere ingreep die in de Waddenzee schade kan veroorzaken zoveel mogelijk voorkomen dient te worden, ook als die ten behoeve van de noodzakelijke Energietransitie is. Immers, de staat van instandhouding van de beschermde natuur in de Waddenzee is ongunstig. Wij hebben daarom altijd gepleit voor een zo oostelijk mogelijke variant (in het grensgebied), en indien mogelijk in een tunnelvorm zodat kabels en leidingen gecombineerd worden en er niet meerdere ingrepen noodzakelijk zijn. De Waddenzee is een dynamisch gebied, waar geulen en platen altijd in beweging zijn. Denk aan de huidige situatie op de Balg; wat zou dat kunnen betekenen voor het kabeltracé?
Het afgelopen jaar is door het programmabureau met Tennet gewerkt aan effectenstudie (MER) voor de tracés die (nog) in beeld zijn. De uitkomst daarvan zouden we einde zomer te zien krijgen. Echter, de documenten zijn nog niet gereed voor publicatie. Ook is een omgevingsbijeenkomst op 4 september j.l. afgezegd. Wat precies de implicaties zijn voor de totaalplanning van het PAWOZ programma hopen we binnenkort te horen.
Samen met andere natuurorganisaties en de Werkgroep Horizon blijft Natuurmonumenten de komende jaren intensief betrokken in het PAWOZ besluitvormingstraject.
