Boer en boswachter in gesprek: flexwerken bij de boer in Oude Leede
Midden-Delfland ligt ingeklemd tussen de grote steden Rotterdam, Delft en Den-Haag en 2,5 miljoen inwoners. Dit landschap wordt gekenmerkt door het boerenland en haar boerenbedrijven. Natuurmonumenten werkt hier samen met de boeren die grond van de natuurvereniging pachten en beheren. Boer en boswachter gaan in gesprek en geven jou een kijkje achter de schermen! In deze reeks: Dirk Gravesteyn van Melkveebedrijf Gravesteyn.
Op de ouderwetse manier melken
Deze keer gaat Natuurmonumenten langs bij boer Dirk en Isabella Gravesteyn op melkveebedrijf Gravesteyn in Oude Leede. Aangekomen op het boerenerf, heeft boer Dirk er al een halve dag erop zitten. Om 3.30 uur staat hij in de stal om zijn 49 koeien op nagenoeg ouderwetse manier te melken. Waarom dit zo vroeg gebeurt? De koeien worden twee keer per dag gemolken. Om 15.30 uur in de middag is de tweede shift!
Familiegeschiedenis rond de Ackerdijkse Plassen
De geschiedenis van boer Dirk Gravesteyn in de Oude Leede gaat meer dan 100 jaar terug. “Wat het meest ver terug gaat in de boeken, is de aanmelding van de overgrootopa van Dirk als boer bij de Kamer van Koophandel in 1914.” De familie Gravesteyn lijkt goed op de hoogte van de familiegeschiedenis. “Mijn overgrootopa is samen met zijn broer en zus opgegroeid in de molen bij de Ackerdijkse Plassen. Het was toen een molenaarsfamilie. Terwijl mijn overgrootopa zich afsplitste van de familie en voor zichzelf begon in de Oude Leede, bleven zus en twee broers in de molen wonen.”
Boer Dirk en Isabella Gravesteyn
Melkflessen op de paardenkar
De overgrootopa van Dirk begon in 1914 met een kleine boerderij en een paar koeien in de Oude Leede. De familie Gravesteyn heeft 106 jaar lang melkflessen rondgebracht, eerst met de hondenkar, vervolgens de paardenkar gevolgd door elektrische karren en tot slot een bestelbus. Boer Dirk vertelt: “In de familie moesten de kinderen allemaal mee. De jongens meer dan de meiden. Het ging zelfs zo ver dat we bij een buurman die op zaterdag graag uitsliep de melkflessen in de koelkast zetten. Dan stond de deur open en kwamen we tot in de keuken, terwijl hij in bed lag. Mijn vader heeft het volgehouden tot dit jaar.”
"Mijn vader was een echte ouderwetse boer, van hem hoefden de koeien geen topsport te beoefenen. Als een koe wat minder melk gaf, dan was dat prima en hoefde ze niet direct naar de slacht. Sommigen vinden dit lui boeren, maar het past bij ons.”
Biologisch boeren
Boer Dirk Gravesteyn is sinds 2016 biologische boer. “Eigenlijk gebeurde het van nature. De keuzes die wij maken op het bedrijf, stonden al zo dicht bij het biologische boeren dat de stap maken klein was. Mijn vader was een echte ouderwetse boer, van hem hoefden de koeien geen topsport te beoefenen. Als een koe wat minder melk gaf, dan was dat prima en hoefde ze niet direct naar de slacht. Sommigen vinden dit lui boeren, maar het past bij ons.”
Molen De Valk bij de Ackerdijkse Plassen
Koe & kalf
De zorg voor de koeien staat bij boer Dirk dan ook voorop. Het is vrij uniek, maar bij boer Dirk en Isabella staan de kalfjes een week bij de moeder. Soms is het even nodig dat een kalf geholpen wordt met het drinken van de biest (eerste melk met extra voedings- en afweerstoffen). Daar helpt Dirk bij, verder gaat het op de ‘natuurlijke’ manier.
Na minimaal een week worden 2 à 3 kalven bij een koe gezet. Het is namelijk niet perse nodig dat de jonkies bij de moeder staan. Ze kunnen ook gezoogd worden door een andere koe. Ze staan drie maanden bij elkaar.
Mobiel melken in de wei
Een langgekoesterde wens van Dirk en zijn vrouw Isabella is om de koeien ín de wei te kunnen melken. Hoewel ze nu op de vrijwel ouderwetse manier melken, is dat - wanneer je 2 keer per dag melkt én de koeien in de wei hebt staan - een hele klus. “Dat betekent 2 keer per dag met de koeien over het fietspad naar de stal. Veel mensen vinden het leuk om te zien, hoewel de postbode er niet altijd blij mee is. We zijn nu aan het onderzoeken wat ons kan helpen om de koeien in de wei, of ‘s winters in de stal te melken.”
Boer Dirk Gravesteyn bij een koe en kalf
Relatie boer en burgers
Vanaf het erf heb je uitzicht op de skyline van Rotterdam. “De skyline komt steeds dichterbij”, beaamt boer Dirk. Het boerenbedrijf ligt tussen grote steden Rotterdam, Delft en Den Haag in. De relatie boer en burger is dan ook erg belangrijk voor het melkveebedrijf. Iedereen is welkom op het erf. En hoewel Dirk in verstedelijkt gebied boert, heeft hij dit jaar 44 ha weiland in bezit gekregen. “Ik had nooit durven dromen dat dit ons zou lukken!”
Vergaderen of flexwerken kan ook op het erf. Isabella over de vergaderruimte: “Ideaal als je even je huis wilt ontvluchten en in alle rust wilt werken. Je kunt voor een frisse neus bij de koeien of in de polder kijken. In de vergaderruimte ben je alle gemakken voorzien.”
Samenwerken met de boswachters
Een deel van het jongvee staat in de Zuidpolder, een vrij nieuw natuurgebied tussen Rotterdam en Berkel en Rodenrijs. Boer Dirk pacht en beheert dit stuk grond van Natuurmonumenten en werkt daarom veel samen met de boswachters. “Wat vooral zo leuk is, is dat ook de bewoners heel betrokken zijn bij het gebied én de koeien. We hebben een appgroep waar de bewoners en ik contact houden.”
Dat boer Dirk samenwerkt met Natuurmonumenten voelt voor hem goed en logisch. In de weilanden rondom zijn boerenbedrijf zitten paartjes grutto, kievit, tureluur en slobeend. “We maaien laat in het jaar zodat jonge vogels de kans hebben om op te groeien. Als ik wil gaan maaien, komt Vockestaert checken of er geen broedende vogels of nesten in het weiland zitten. Op deze manier houden we rekening met de natuur.”
Paartjes grutto, kievit, tureluur en slobeend broeden in de weilanden rondom het boerenbedrijf
Educatie, vergaderen of flexwerken bij de boer
Vanuit de vergaderruimte die je kunt huren (ook voor flexwerken) heb je uitzicht op het weiland. Net als veel boeren, verdient ook de familie Gravesteyn een boterham met activiteiten naast het melken. Samen met zijn vrouw Isabella runnen zijn een educatieruimte waar ze scholen en BSO’s ontvangen. Docenten, begeleiders en kinderen struinen door de polder als onderdeel van het lesprogramma.
Sinds dit jaar staat er een moderne vergaderruimte op het erf met uitzicht op de polder. “Ideaal als je even je huis wilt ontvluchten en in alle rust wilt werken. Je kunt voor een frisse neus bij de koeien of in de polder kijken. In de vergaderruimte ben je alle gemakken voorzien”, vertelt Isabella trots.
Vergaderruimte op erf boer Gravesteyn
Koop biologisch in de supermarkt
Wat kan de consument doen om jou te helpen? “Koop biologisch in de supermarkt! Het is vaak nog een onderschoven product. Maar je hebt meer invloed met je boodschappengedrag dan je denkt. Op deze manier kunnen wij op biologische manier blijven boeren, met zorg voor de koeien en de natuur.”
Ben je nu op zoek naar een uniek cadeau of wil je zelf meer betrokken zijn bij het boerenbedrijf? Voor 50 euro per jaar adopteer je een koe bij Dirk en Isabella.
Samenwerking boer en boswachter
De samenwerking tussen boer en boswachter verloopt vaak wel, maar niet altijd even soepel. Wanneer boswachter en boer elkaar beter leren kennen, hebben ze ook beter oog voor elkaars belangen, zoals het runnen van een gezond bedrijf en het verhogen van natuur in het boerenland.
Dat is hard nodig. De biodiversiteit in het landelijk gebied holt achteruit. Een toekomstbestendig boerenbedrijf runnen, is een hele uitdaging. Alleen met de inzet van heel veel boeren, consumenten en andere betrokkenen kunnen we het tij keren. In Midden-Delfland liggen er kansen om de omstandigheden voor de natuur én voor de boer te verbeteren.
