Marker Wadden populair bij vogels
De nieuwe natuureilanden Marker Wadden zijn van groot belang voor vogels. Een wegrestaurant voor trekvogels, een kraamkamer voor broedvogels en een veilige haven voor wintergasten. Maar om die vogels te behouden is er wel werk aan de winkel!
Sinds de aanleg van Marker Wadden in 2016 heeft dit nieuwste stukje Nederland zich ontpopt tot een waar vogelparadijs. Boswachter Elsa Pater werkt in dit natuurgebied en weet hoe belangrijk het is voor tal van soorten. Eén speciale groep vogels wist het gebied meteen in het begin al te vinden: “Toen de graafmachines nog bezig waren, stonden de eerste pioniers al te popelen om er te broeden. Visdief, kleine plevier en kluut kwamen meteen kijken waar ze een nestkuiltje in het zand konden maken.”
Pioniers
Niet voor niks worden deze vogels pionierssoorten genoemd, ze zijn er altijd als eerste bij als er ergens een open plekje kale grond vrij komt. Dat hebben ze nodig om te kunnen broeden. Hun nest is niet veel meer dan een ondiep kuiltje in het zand. Boswachter Elsa vertelt: “Kale, open grond is iets wat in ons land steeds schaarser wordt, zeker als het gaat om ongestoorde plekken. Met elk kaal stukje grond bewijzen we deze pioniers dus een grote dienst.”
Open plekken creëren
De natuur is altijd volop in beweging, staat nooit stil. Dat zien boswachters als Elsa van dichtbij: “Nu we een paar jaar verder zijn in de ontwikkeling van Marker Wadden, zien we de natuurlijke processen van plantengroei. Riet en kruiden duiken op, wat goed nieuws is voor riet- en moerasvogels, zoals het baardmannetje en de roerdomp. Maar we willen óók van betekenis blijven voor juist die kwetsbare pioniers.”
Daarom maken vrijwilligers en medewerkers van Natuurmonumenten elk voorjaar een aantal plekken vrij van planten. Zo blijven er kale plekken bestaan om de grondbroeders straks weer mee te verwelkomen. En dat duurt niet lang meer, vanaf maart keert een deel al terug uit Afrika. Kluut en kleine plevier zijn het eerst, de visdief komt een paar weken later.
Niet altijd makkelijk
Zo’n groep van eilanden in het Markermeer is niet altijd eenvoudig te beheren en kent heel eigen uitdagingen. Logistiek is het bijvoorbeeld best een ingewikkelde en kostbare operatie: “Alles wat we doen en nodig hebben aan materieel komt van de vaste wal. Je hebt altijd een boot nodig om er te komen.”
Dat maakt ook dat er in de toekomst strakke keuzes in beheer moeten worden gemaakt. Het streven is een robuust natuurgebied, dat weinig ingrepen nodig heeft en stormen kan doorstaan. En welk beheer daarvoor nodig is? “Marker Wadden is een nieuw natuurgebied. Er wordt veel onderzoek gedaan en met de lessen die we leren maken we scherpe beheerkeuzes. Die komen in de gebiedsvisie te staan, we beschrijven daarin hoe we ons voorbereiden op de toekomst.”
Natuurherstel
Marker Wadden is een natuurherstelproject. De natuur in het Markermeer was de laatste decennia hard achteruit gegaan. De variatie ontbrak volledig. Overal was het meer ongeveer even diep, natuurlijke oevers waren er nauwelijks en de bodem was bedekt geraakt met een dikke sliblaag. Funest voor bijvoorbeeld vissen en waterplanten. Om het tij te keren móest er iets gebeuren.
Met het creëren van nieuwe natuureilanden in het meer heeft het ecosysteem een geweldige impuls gekregen. Deze eilanden zijn gemaakt van voornamelijk zand, klei en slib uit de bodem van het meer. Daardoor is een grote variatie ontstaan van natuurlijke oevers, diep en ondiep water, moerassen en rietkragen.
Belang van het gebied
De eerste resultaten uit onderzoek zijn veelbelovend. Zo zijn er al meer dan 200 soorten vogels gezien op Marker Wadden. In de beginjaren wisten de grondbroeders het ook snel te vinden, zo broedde er al gauw maar liefst 8 procent van alle kluten in Nederland. En de vissen laten eveneens een stijgende lijn zien, de hoeveelheid jonge vis groeit hard.
Daarmee is Marker Wadden in korte tijd uitgegroeid tot een waardevol vogelparadijs en een echte kraamkamer voor vissen. En Elsa voegt eraan toe: “Een gezond Markermeer is in het belang van ons allemaal, het is een geweldig zoetwaterreservoir. Dat hebben we in de toekomst hard nodig!”
Zelf Marker Wadden ontdekken
Vaar mee met de speciale veerboot vanuit de Bataviahaven in Lelystad en bezoek zelf dit nieuwste stukje Nederland.
