IJzertijd-bewoning ontdekt in Lionserpolder
In natuurgebied de Lionserpolder ten zuidwesten van Leeuwarden is een unieke vondst gedaan: een nederzetting uit de late IJzertijd. Archeologen vonden stukjes aardewerk, scherven, botresten en houtskool. Bijzonder is dat de vindplaats niet op een terp ligt, maar op een voormalig eiland in de Lionserpolder. De plek is nog zichtbaar als verhoging in het weidelandschap.
Hulp van mollen
Het onderzoek kwam aan het rollen door een vondst van Klaas Tiemersma, gepensioneerd boswachter en nu vrijwilliger bij Natuurmonumenten. Hij vond een paar jaar geleden een aantal handgevormde aardewerken scherven.
Michiel Purmer, specialist cultuurhistorie bij Natuurmonumenten, bezocht daarop het gebied en vond in molshopen meer fragmenten van aardewerk. Sommige met kartelrandversiering uit de IJzertijd. “Mollen brengen regelmatig archeologisch materialen naar boven die anders onzichtbaar blijven. Vindplaatsen uit de IJzertijd waren in dit deel van de Lionserpolder niet bekend."
IJzertijdbewoners
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) deed nader onderzoek. In boormonsters vonden ze stukjes aardewerk, scherven, botresten en houtskool uit de IJzertijd, de periode net voor de jaartelling. De sporen duiden op een huisplaats, woonplek van mensen uit de IJzertijd. Het gebied bestond toen uit een krekenlandschap waar de zee vrij spel had. De nederzetting lag relatief hoog en droog. De kreken werden mogelijk gebruikt als transportroutes om de zee of het achterland te bereiken.
“We zijn heel blij met deze ontdekking, want de vindplaatsen tot nu toe zijn vooral bekend van terpen”, vertelt onderzoeker Rik Feiken. “We weten maar weinig van het landschap rondom de terpen en het gebruik daarvan in de IJzertijd. Het is bijzonder dat niet alleen de vindplaats bewaard gebleven is, maar hoogstwaarschijnlijk ook het landschap uit die tijd.”
Landschap bewaren
De vroegere kreken zijn nu nog aanwezig als kronkelende sloten in de Lionserpolder. Natuurmonumenten zet zich in om dit eeuwenoude cultuurlandschap met de bijbehorende weidevogels te behouden. Juist de historie van het landschap krijgt de laatste tijd extra aandacht. Met het boek ‘De Greidhoeke, cultuurhistorie van een rijk weidevogelgebied’ werd dit voorjaar een overzicht gegeven van de geschiedenis.
De Lionserpolder
“We kunnen dat boek nu met een nieuw hoofdstuk aanvullen”, concludeert Purmer. “Ik hoop dat het bijdraagt aan de bewustwording van de waarde van ons landschap.” Hij houdt zijn hart vast. Veel sporen zijn door ruilverkaveling, het dempen van sloten en egaliseren van percelen verdwenen. “Ieder jaar weer worden waardevolle percelen vlak gemaakt voor de landbouw. Het zou mooi zijn als de laatste restanten van het oude landschap en daarmee een stuk van onze geschiedenis bewaard blijft.”
Wil je de Lionserpolder zelf ontdekken? Er loopt een fietsroute door het gebied.
Overeenkomst
Om de historie van ons landschap en culturele erfgoed zo goed mogelijk te bewaren, zijn Natuurmonumenten en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een nieuwe samenwerkingsovereenkomst aangedaan. De overeenkomst is 20 juni ondertekend.
