Herstel natte natuur Roukespeel (de Krang)

Update 23 november 2023

De meeste werkzaamheden zijn in 2022 uitgevoerd. Alleen het licht afgraven (chopperen) van de hooilandjes moet nog plaatsvinden. Daarvoor zijn de omstandigheden te nat en is aangepast materieel nodig. 

Aanvullend wordt eind november 2023 op enkele plekken een deel van de begroeiing verwijderd. Het gaat daarbij vooral om teveel aan wilgenopslag. Door de wilgen terug te zetten, krijgen bestaande vochtige hooilanden meer licht en ruimte en karakteristieke planten en dieren die hier leven meer kansen. Het resterende snoei- en takhout blijft nog een tijdje liggen en wordt later afgevoerd. 

Natte natuurparel

Het project is onderdeel van het klimaatbuffer- en natte natuurparelbeleid van Provincie Limburg, waarbij verschillende organisaties samenwerken aan het bestrijden van verdroging in de belangrijkste natte natuurgebieden in Limburg. Met als doel: kwetsbare gebieden met bijzondere natuurwaarden – die sterk afhankelijk zijn van water – behouden en herstellen.

Bijzonder natuurgebied

Het kleine natuurgebied Roukespeel in de Krang bij Swartbroek is zo’n natte natuurparel. Vroeger was het een zogenaamd doorstroommoeras: een met bos en moeras dichtgegroeid beekdal met een zeer trage afwatering over maaiveld. We willen dat oude systeem zo goed mogelijk herstellen, zodat waardevolle plantensoorten die in dit gebied thuishoren zich hier weer kunnen vestigen. 

Een belangrijke stap is eerder al genomen door het scheiden van de afvoer van water: water uit landbouwgebieden stroomt via de in 2013 gegraven Nieuwe Leukerbeek en het schone water uit natuurgebieden via de Oude Leukerbeek. Om het gebied weer meer als doorstroommoeras te laten functioneren en het schone water beter in het gebied vast te houden en te benutten, zijn er nog meer inrichtingsmaatregelen nodig. In 2022 wil Natuurmonumenten een volgende stap zetten.

Waarom herstellen?

De herstelwerkzaamheden die Natuurmonumenten in 2022 gaat uitvoeren in Roukespeel, zijn erop gericht om het vroegere systeem van een doorstroommoeras verder te herstellen. Dat doen we door de Oude Leukerbeek aan te sluiten op het Roukespeelven. Tegelijkertijd zetten we aan de randen van het beekdal in op het verstevigen van het kleinschalige cultuurlandschap, door enkele percelen om te vormen tot vochtig hooiland met behoud van poelen. Door hier de fosfaatrijke bovengrond af te graven, komt er meer kwelwater aan de oppervlakte. Allerlei (bijzondere) plantensoorten die van oudsher passen in dit gebied profiteren van de maatregelen. Denk dan aan rietorchis, witte munt, stijve zegge, echte koekoeksbloem, dotterbloem, moeraskartelblad, moesdistel, bosbies en holpijp. Zo werken we aan een afwisselend en biodivers gebied, dat steeds meer als een natuurlijke klimaatbuffer kan gaan werken. 

Wat gaan we doen?

De volgende maatregelen gaan we in het najaar van 2022 uitvoeren:

• op twee plekken aanpassen (doorsteken) van de grondwal met begroeiing bij het Roukespeelven zodat de Oude Leukerbeek verbonden wordt met het ven;
• minder diep maken van bermgreppels langs de Grote Kouseykweg* zodat water minder snel het gebied verlaat;
• plaggen van fosfaatrijke gronden en chopperen (ondiep plaggen) van bestaande hooilanden om plantensoorten te laten profiteren van een toename aan kwelwater.

Bekijk de maatregelen op de kaart:

Maatregelenkaart Roukespeel (PDF)

Luchtfoto met maatregelen Roukespeel (PDF)

Voor de lange termijn hebben we de ambitie om ook de Oude Leukerbeek minder diep te maken. Dit is een volgende stap in het herstel van het doorstroommoeras en is nu nog niet aan de orde.

Waar staan we nu? 

Vanaf eind oktober gaat aannemer Roodbeen in opdracht van Natuurmonumenten aan de slag met de uitvoering.  Naar verwachting duren de werkzaamheden circa vier weken. De voortgang is afhankelijk van het weer. Er wordt gewerkt van maandag tot en met vrijdag van 7.00 tot 15.00 uur. Als dat nodig is om de planning te halen, wordt er ook buiten deze tijden gewerkt.

Update 1 december 2022 | werkzaamheden vergevorderd 

Lees hier het voortgangsbericht van 1 december 2022. 

Update 7 december 2022 | gedeeltelijke wegafsluiting door wateroverlast

Op verzoek van gemeente Weert is het deel van de Grote Kouseykweg tussen Breijbaan en Roekes tijdelijk afgesloten voor alle verkeer, dus ook voor wandelaars. Door het werkverkeer is de weg hier beschadigd. Het is op dit moment erg nat en modderig, dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Hoe lang de afsluiting duurt, is nog niet bekend. De weg moet eerst opdrogen, om te kunnen herstellen. 

De natte omstandigheden worden zeer waarschijnlijk veroorzaakt door actieve bevers in het gebied. Zij zetten de weg en het fietspad onder water. Daar valt niet meteen iets aan te doen, want de bever is een beschermde diersoort. De bever voelt zich thuis in dit gebied. Daar zijn we als natuurbeheerder blij mee, want zijn aanwezigheid verrijkt de biodiversiteit en gaat verdroging tegen. Hij past ook goed binnen het ecosysteem dat we voor de Krang als natte natuurparel voor ogen hebben.

Hoewel bevers met hun geknaag en gebouw waardevol zijn voor de natuur, kunnen deze activiteiten ook soms voor problemen zorgen. Bijvoorbeeld bij landbouwgronden, dijken of – zoals nu - bij een openbare weg. Op plekken waar schades en risico’s ontstaan, mag er worden ingegrepen binnen de bestaande regels van de wet. Dat moet zorgvuldig gebeuren en is altijd maatwerk. De komende tijd houden we in de gaten hoe de situatie zich ontwikkelt. Afhankelijk daarvan wordt met bevoegde partijen bekeken of en welke maatregelen nodig zijn.

Wat merkt de omgeving?

Tijdens de uitvoering kan er overlast ontstaan door machines en werkverkeer, in de vorm van geluid en stof en verminderde bereikbaarheid. De aannemer is van plan om de grond in de directe omgeving te verwerken, op die manier blijft hinder door grondtransporten beperkt. Veiligheid staat voorop. Tijdens de uitvoering kan het daarom nodig zijn om de Grote Kouseykweg (onverharde weg) tussen de Zigzagweg en Breijbaan tijdelijk af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer. Fietsers en voetgangers kunnen door. Houd wel rekening met veel werkverkeer op de (wandelroute) Grote Kouseykweg, oplopend tot circa 100 vrachten per dag. Omliggende percelen van particulieren blijven steeds bereikbaar.

Door de ingrepen zal het landschap op termijn veranderen. De laagste delen van het natuurgebied worden na verloop van tijd natter. Hier zal moerasvorming plaatsvinden, met riet- en zeggenmoerassen, veenvormende vegetaties en zogenaamde broekbossen, bestaande uit elzen en wilgen die voor een groot deel van het jaar onder water staan. De maatregelen zijn omgevingsneutraal en hebben geen invloed op het grondwaterpeil buiten het natuurgebied. 

Communicatie en informatie

Direct betrokkenen, omwonenden en andere geïnteresseerden informeerden we over de plannen via persoonlijke gesprekken en wandelingen in het veld. Deze wandelingen vonden plaats op 19 november 2021 en 2 februari 2022. Met specifieke vragen of meldingen kun je contact opnemen met projectleider Sietze van der Linden via [email protected]. 

Blijf op de hoogte

Via deze pagina houden we iedereen op de hoogte van de ontwikkelingen. Of volg Kempen-Broek Natuurmonumenten op Facebook. Wil je automatisch het laatste natuurnieuws in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor de digitale nieuwsbrief Kempen~Broek Natuurmonumenten.

• Voortgangsbericht 1 december 2022

Links en downloads

• Maatregelenkaart Roukespeel (PDF)
• Luchtfoto met maatregelen Roukespeel (PDF)
• Vragen en antwoorden informatiewandeling 19-11-21 (PDF)

Gerelateerde projecten 

• Herstel natte natuur Laagbroek (de Krang)

Teken de petitie schoon water in Limburg

Onze natuur is ziek door vervuild water en verdroging. De provincie Limburg maakt nu plannen voor de toekomst van de natuur en ons water. Dit is hét moment om in actie te komen.

Laat je stem horen en teken de petitie voor schoon water in Limburg