Zeldzaam prachtpurperuiltje op Kampina
Voor het eerst is het prachtpurperuiltje op de Kampina aangetroffen. Natuurmonumenten ontving de waarneming van twee vrijwilligers die al ruim tien jaar de nachtvlinders in het natuurgebied inventariseren. Het is een nieuwe soort in het gebied en een levend bewijs van de klimaatverandering. Het wordt hier steeds warmer en het prachtpurperuiltje profiteert daarvan door zijn leefgebied naar het noorden uit te breiden.
Druk op het witte doek
Het is een snikhete nacht tijdens de afgelopen hittegolf als Johan Schipperen en Piet van Son de Kampina intrekken om nachtvlinders te tellen. De vlinders zijn helemaal in hun element en het is dan ook druk op de ‘strooproute’ en het ‘witte doek’. Bijkletsen is er deze avond niet bij, want de mannen moeten vol aan de bak om alle nachtvlinders op naam te brengen en te tellen. Met een stroopachtig mengsel van appelstroop, suikerwater en rode wijn zijn ongeveer 45 bomen ingesmeerd. Hiermee worden vooral de soorten aangetrokken die niet op licht afkomen. “Dat beetje alcohol is nodig om de nachtvlinders licht dronken te voeren. Alleen dan blijven ze lang genoeg zitten om ze goed te kunnen herkennen” vertelt Johan Schipperen. Met een schijnwerper op een wit doek worden daarna de nachtvlinders gelokt die juist op licht afkomen. Deze nacht werden er alleen al op het doek 104 verschillende soorten nachtvlinders geteld, waaronder ook het prachtpurperuiltje. Hoewel het een goede vangst is deze nacht, zien de mannen door de jaren heen wel een dalende trend bij de nachtvlinders. Een nieuwe soort maakt dus nog geen zomer, want er verdwijnen er ook veel.
Opmars van het prachtpurperuiltje
Deze prachtige witte nachtvlinder met knalroze bovenvleugels komt oorspronkelijk uit het midden en zuid van Europa. Voor zijn voortplanting heeft hij vooral distels nodig en die staan er ook op de Kampina. In 2014 werd de soort voor het eerst in België waargenomen en een jaar later liet hij zich zien in Kruiningen (Zld) en had Nederland er een nieuwe soort bij. Het geeft wel aan met wat voor snelle opmars deze vlinder bezig is. Oorzaak is hoogstwaarschijnlijk de klimaatverandering. Die levert ons land nieuwe soorten op, maar er verdwijnen ook soorten die het hier te heet onder de voeten wordt.
Prachtpurperuiltje foto: Ilia Ustyantsev
Pottenkijkers
Het moet een bijzonder gezicht zijn geweest, twee mannen midden op de heide in het licht van de schijnwerpers en honderden nachtvlinders om hun hoofd. Dat licht wordt altijd door nog veel meer dieren opgemerkt. “Er komt van alles op af”, vertelt Schipperen. Kevers, vliegjes, maar ook padden en kikkers. “En laatst kwam er zelfs een kamsalamander kijken”. Al deze waarnemingen houden de mannen ook bij en dat levert Natuurmonumenten weer een schat aan informatie.
Klimaatverandering
Het klimaat verandert en dat hebben we de afgelopen periode zelf ondervonden. De hittegolf van de afgelopen weken was extreem en zeer zware hoosbuien zorgden af en toe voor verkoeling, maar ook voor overlast. Planten en dieren moeten zich aanpassen aan die veranderingen, maar niet alle soorten zijn in staat om net als het prachtpurperuiltje het tempo van de klimaatverandering bij te houden. Voor aanpassing is het belangrijk dat de natuur meer ruimte krijgt. Door in te zetten op het groter maken en het met elkaar verbinden van natuurgebieden maakt Natuurmonumenten, in samenwerking met anderen, de natuur weerbaar tegen veranderingen. Dat is goed voor de natuur, het klimaat en voor de mensen, die ervan kunnen genieten.
