Jeneverbessen vrijgezet op de Kampina
In natuurgebied de Kampina staan nog een paar inheemse jeneverbessen in een vochtig heideveld. Een inheemse jeneverbes is in Nederland zeldzaam. Het vochtig heideveld waar de jeneverbessen staan raakt echter overwoekerd door vliegdennen en berken. Dat is niet ten gunste van de jeneverbessen, maar ook niet van de dopheide. “Tijd voor actie”, zegt boswachter Luc Roosen van Natuurmonumenten.
Jeneverbessen in Nederland
In Nederland is de jeneverbes sinds 1950 met meer dan 50% afgenomen en inmiddels staat deze soort dan ook op de Nederlandse Rode Lijst. Het is dus vrij bijzonder dat op de Kampina nog een aantal inheemse exemplaren staan. Luc: “We halen nu de berken en vliegdennen eruit. De eiken zien we als toekomstbomen en die laten we staan. Hier en daar blijft ook een dode boom overeind, zodat hier bijvoorbeeld de roodborsttapuit van kan blijven genieten. Ze gebruiken zo’n boom als zang- en uitkijkpost. Door de omstandigheden zo te creëren, hopen we dat de jeneverbessen zich gaan vermeerderen.”
Vochtige heide
Het vrijzetten van de jeneverbes is ook gunstig voor het vochtige heideveld waarin de jeneverbessen staan. Karakteristieke plantensoorten als dopheide en klokjesgentiaan krijgen weer kans in het open gemaakte gebied. “Het zaad van de hei kan zelfs na honderd jaar nog ontkiemen”, zegt Luc. “Dus ik heb goede hoop dat deze werkzaamheden ook een positieve invloed hebben op de dopheide. Het is nu in ieder geval ook een ideaal gebied geworden voor bijvoorbeeld de nachtzwaluw. Deze werkzaamheden dragen dus op allerlei manieren bij aan natuurontwikkeling van een mooi gebiedje binnen de Kampina!”
Werkzaamheden
Het creëren van gunstige omstandigheden gebeurt zorgvuldig en in verschillende fasen. Luc: “Het begint met het merken van bomen en struiken die moeten blijven staan. Deze kregen een blauwe stip of lint. Begin maart heeft de aannemer de vliegdennen en berken verwijderd. Met een speciale machine zijn de bomen uit het gebied gehaald en parallel aan het fietspad opgestapeld. In de week daarna heeft een andere partij de stapel bomen ter plekke versnipperd en de houtsnippers in containers afgevoerd.” Dat werden uiteindelijk dertien containers met snippers. “Als je nu naar het gebied kijkt, dan zie je een mooi open stuk en het valt waarschijnlijk niemand op dat hier deze werkzaamheden hebben plaatsgevonden.” Later in het jaar, na het broedseizoen, volgt de laatste stap om het gebied een impuls te geven: chopperen. “Dan verwijderen we een deel van de bovenste humuslaag, wat zorgt voor verjonging van de heide. Doordat niet de volledige humuslaag verdwijnt, blijven een deel van de mineralen nog in de bodem en daar gaat de heide goed op!”
Bewonderen
Wil je dit stukje natuurontwikkeling bewonderen? Kies dan voor de Wandelroute Cultuurhistorisch Banisveld. Stap je liever op de fiets? Dan passeer je het stuk via het fietspad aan de Melaniedreef, ten westen van Huize Kampina.