Kaapse Bossen

De heuvels danken we aan de voorlaatste ijstijd. Een enorme ijsmassa stuwde zo’n 150.000 jaar geleden het landschap op. Het ijs smolt later weg, de stuwwal bleef achter. Net als talrijke zwerfkeien. Eentje daarvan werd later als attractie op een sokkel gezet, de beroemde Doornse kei die er nog altijd staat.

Van hei en stuifzand naar bos

Je ziet hier meer sporen uit het verleden, zoals grafheuvels uit de prehistorie en enkele stukjes hei; een herinnering aan de tijd dat het gebied grotendeels uit hei en stuifzand bestond. Schapen hielden het landschap open. Dat veranderde toen hier landgoederen werden aangelegd met lanen en bossen.

Bos voor vermaak

In 1823 plantte de heer Swellengrebel als hier de eerste bomen en gaf zijn landgoed de naam ‘Kaapse Bossen’. Het gebied herinnerde hem aan de Tafelberg in Zuid-Afrika, waar hij als gouverneur van de Nederlandse Kaapkolonie bij Kaapstad diende. In eerste instantie werd het bos aangelegd voor de houtopbrengst. De volgende eigenaar gebruikte het bos op een andere manier; als toeristentrekker. Hij legde de basis van de Kaapse Bossen zoals het nu is, met brede lanen en een afwisseling van loof- en naaldbomen. Hij bouwde het theehuis Helenaheuvel. Hij zette de Doornse Kei, de Stenen Tafel en twee uitkijktorens in het bos. Alles ter vermaak voor bezoekers. Aan de mensen die wilden wandelen, vroeg hij 10 cent entree.

Uitkijktoren De Kaap

De uitkijktoren en de Kaapse Bossen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al meer dan een eeuw staat op het hoogste punt in het bos een uitkijktoren. Omdat de bomen steeds hoger werden en de toren te oud werd, bouwden we in 2006 De Kaap: de huidige uitkijktoren van ruim 25 meter hoog. Bovenop kijk je vrijuit over de boomtoppen van de Utrechtse Heuvelrug.

Theehuis Helenaheuvel

Theehuis Helenaheuvel is in de jaren ‘30 gebouwd als theeschenkerij. Het is vernoemd naar de dochter van de eerste eigenaar van de Kaapse Bossen, Helena Swellengrebel. Zij bracht haar tijd graag door op deze heuvel in het bos. Ontdek ook de charme van deze plek, met uitzicht over een heideveldje. Het theehuis is het hele jaar door open. Vanaf hier wandel je in 10 minuten naar de uitkijktoren.

Landgoed De Ruiterberg

Midden in de Kaapse Bossen ligt het landgoed De Ruiterberg. Een poortgebouw met torenkamer markeert de ingang van het landgoed. Particulieren bewonen nog steeds het poortgebouw en het landhuis. Vanaf het wandelpad heb je goed zicht op de terrassentuin naast het huis. Die werd tussen 1917 en 1923 aangelegd door tuinarchitect Pieter Wattez.

Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

De Kaapse Bossen zijn onderdeel van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug tussen Driebergen en Rhenen, in de provincie Utrecht. Het is ongeveer 10.000 hectare groot en kent zo’n 25 verschillende grondeigenaren. De Kaapse Bossen zijn met 425 hectare dus onderdeel van een groter natuurgebied. Binnen het nationale park regelen we samen de inrichting en het beheer van de natuur. En zorgen we voor mooie routes voor wandelaars, fietsers en ruiters.