Wollegraswandeling

Wandelroute op de grens van Friesland en Drenthe in het Fochteloërveen

37 minuten

1,9 km

Over de route

Langs deze route werkt Natuurmonumenten aan het herstel van de kwetsbare natuur in het Fochteloërveen. Met kranen en tractoren worden kades hersteld. Dit heeft gevolgen voor de aanblik en de beleving van het landschap. Lees voor meer informatie onze pagina over het kadeherstelproject.

Wandel door het bijzondere hoogveengebied het Fochteloërveen. Geniet van de rust en de uitgestrektheid van het landschap. Laat je verrassen door de bijzondere veenplanten en de vele vogels die hier te vinden zijn.

Natuurgebied Fochteloërveen is een uitgestrekt hoogveengebied. Onder het gras gaat een zachte, kletsnatte laag schuil: het hoogveen. Een opmerkelijke bodemsoort die is opgebouwd uit veenmossen en zo vochtig, voedselarm en zuur is dat er geen boom kan groeien.

Vroeger bestonden aanzienlijke delen van Nederland uit deze bodemloze hoogveenvlaktes. Maar afgravingen voor de winning van turf en ontwateringen voor de landbouw hebben er voor gezorgd dat het Fochteloërveen nu een van de allerlaatste stukken levend hoogveen is.

Ook kan je langs de wandelroute bijzondere dieren zien. De afgelopen jaren hebben de kraanvogel en slangenarend zich hier gevestigd. Wellicht zie je langs de wandelroute de prooidieren van de slangenarend zonnen: de gladde slang, ringslang en adder. Geen wonder dat Natuurmonumenten haar uiterste best doet om dit hoogveen op de grens van Friesland en Drenthe te behouden en te herstellen.

Het Fochteloërveen ligt op ongeveer 17 kilometer van Assen.

Vanaf de parkeerplaats aan de Fochteloërveenweg loop je naar het informatiebord bij het fietspad naar Veenhuizen. Volg de wandelroute door het Fochteloërveen met behulp van de blauwe pijltjes.

Waar kun je starten

Startpunt

Parkeerplaats Brunstingerplas

Fochteloërveen 8, 8428 RR Fochteloo (FR)

Wat kom je onderweg tegen?

1. Veilig door het hoogveen

Het eerste gedeelte van de wandeling voert langs het fietspad, gelegen op de zandrug de Bonghaar. Dergelijke zandruggen als deze, in een verder woest en onbegaanbaar landschap, werden van oudsher gebruikt als doorgaande weg. De vegetatie verschilt er met die van de omgeving. Omdat het er droger en kalkrijker (dus minder zuur) is, zie je er bijzondere planten met prachtige namen zoals geelhartje, ogentroost (zie foto), muizenoor en grasklokje. In de bloemrijke bermen leven in het voorjaar en zomer veel insecten, die op hun beurt weer vogels aantrekken. Zo is de Bonghaar de enige plaats in het Fochteloërveen waar je in die periode de veldleeuwerik aan kunt treffen, die er foerageert op insecten. Let dan ook op de spectaculaire zangvlucht van de mannetjes! Eerst klimmen ze tot een hoogte van soms meer dan honderd meter, waarna ze luid zingend omlaag vliegen om in de buurt bij het vrouwtje te landen.

Vervolg je route langs het fietspad.

2. Kostbaar regenwater

Als je de zandrug verlaat, kom je in het iets lager gelegen, maar stuk nattere hoogveen. Omdat de afbraak van afgestorven veenmos door de zuurstofarme omstandigheden onder water langzamer ging dan de aangroei, ontstond hier veen. Gemiddeld is de laag veen onder je voeten zo'n 2 meter dik. Gelukkig zorgt een hooggelegen pad er ook hier voor dat je droog door het natte veen komt. Er ligt hier echter geen natuurlijke zandrug, maar een houten dam die naast of onder het pad ligt. Deze liggen door heel het gebied, en voorkomen dat regenwater weglekt en het hoogveen verdroogt en verdwijnt. De houten damwanden zijn echter in zeer slecht staat dus is Natuurmonumenten in 2022 gestart met het vervangen van de dammen door kades van zand en leem. Zo worden de kletsnatte omstandigheden waarin hoogveen kan groeien hersteld.
Lees hier meer over de kadeherstelwerkzaamheden:
www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/fochteloerveen/natuurherstel/kadeherstel-fochteloerveen

Sla rechtsaf en volg de blauwe routepijltjes.

Fochteloërveen: wollegras en pijpestrootje

3. Veel of weinig voeding?

Vanaf dit punt kom je typische veenplanten tegen, die van voedselarme, zure omstandigheden houden. Het groene spul dat in het water drijft is waterveenmos, één van de vele soorten veenmos die in het Fochteloërveen voorkomt. Waterveenmos groeit op plekken die altijd onder water staan. Wollegras is een plant die vooral in deze laagste en natste delen van het hoogveen voorkomt. Vanaf april tot in de zomer is de plant gemakkelijk te herkennen aan de helderwitte pluizen. Veel mensen denken dat het wollegras dan bloeit maar het tegenovergestelde is waar; het is juist uitgebloeid en de vruchten hebben lange witte, wollige draden. Vroeger verzamelden mensen het wollige pluis om er spleten in de muur mee te dichten of kussens te vullen. Helaas zie je ook overal om je heen de strogele halmen van het pijpenstrootje, een hier van nature voorkomende plant die zich door de vele voeding (stikstof) uit de lucht snel uitbreidt en zeldzamere soorten verdringt. Met een uitgekiend waterbeheer probeert Natuurmonumenten het aandeel pijpenstrootje te verminderen en de groei van veenmossen en andere bijzondere planten te bevorderen.