Column: Beestjes van De Bruin – Zeearend

Laatst was ik een groep aan het rondleiden door het Fochteloërveen. Bij een tussenstop bij onze veenkar die in het Compagnonsveld stond zagen we dat er duizenden ganzen in paniek opvlogen van de plassen in het Compagnonsveld. Waarom? Een zeearend jaagde ze de stuipen op het lijf! Naast de zeearend vloog een brutale kraai en hierdoor was mooi te zien hoe groot de zeearend is. Een vrouwtje kan wel 7 kilo wegen. Toen we verder fietsen belde collega Rick die verderop in het gebied aan het werk was. Er vloog niet één maar er vlogen vier zeearenden! Helaas moesten we door met de excursie. Maar ik zag het helemaal voor me! Vier zeearenden die duizenden ganzen observeren of er ook een zwakker exemplaar tussen zit. Het jonge dier die onder toeziend oog van zijn ouders zijn jacht skills wat probeert te verbeteren.

Voor veel bewoners van het veen is het even wennen, want sinds 2022 broeden er zeearenden in het Fochteloërveen. Dit is een groot compliment voor het natuurgebied. Zeearenden kiezen rustige plekken uit met vis- en watervogelrijke gebieden. Het Fochteloërveen biedt rust en watervogels. Maar voor kraanvogels en ganzen is het nu opletten geblazen. Jaren geleden ging ik naar Polen en daar konden we deze vliegende deuren aanschouwen. Toen stond zeearend te boek als uitgestorven in Nederland. Maar sinds 2006 is het een vaste bewoner in diverse natuurgebieden in Nederland. Inmiddels zitten er al zo’n 32 broedparen in Nederland. Een mooi succes en mede te danken aan het herstel van robuuste en waterrijke natuurgebieden.

Als ik een zeearend in het veen zien herinnert me dat aan de veerkracht van de natuur. Want in de jaren ’90 van de vorige eeuw had het Wereld Natuurfonds nog plannen om de zeearend de herintroduceren in Nederland. Men dacht dat de zeearend nooit op eigen kracht kon terugkeren. De zeearend laat zien dat natuur veerkracht heeft en dat is fijn om te realiseren als je natuurbeschermer bent, want dat gaat niet altijd even makkelijk in Nederland. Meerdere roofvogels waren uitgestorven in Nederland mede door het gebruik van giffen zoals DDT. Dit is gestopt en je ziet dat meerdere soorten weer terugkeren naar ons land. Dat geeft ook hoop in de huidige crisis waar onze insecten in verkeren. 

Stel je eens je voor dat de skills hebt van een zeearend. Je kan op 300 meter hoogte een vis in het water spotten en je kan eindeloos zweven op thermiek zonder vele liters kerosine te verbranden. Vergeleken een zeearend zijn onze vliegtuigen maar onhandige dingen. Trouwens vliegtuigen hebben wel een aantal skills proberen na te bootsen van zwevers zoals de zeearend. Zo hebben we de gewelfde vleugels en de hoek van de vleugel nagebootst zodat er meer liftkracht ontstaat. Zelfs de zogenaamde ‘winglet’ is afgekeken bij zwevers zoals de zeearend. Deze omhooggerichte vleugelpunt zorgt voor precies de goede luchtwervelingen. De zeearend heeft een spanwijdte van meer dan 2 meter en dan heeft iedereen respect voor je. Zo niet dan laat je je klauwen zien met scherpe dolken van nagels en een enorme kracht. Je wordt oud en wijs, want je kan wel ouder dan 40 jaar worden. Je moet wel goed opletten voor die windturbines die je steeds vaker ziet. Je kan wel met 70 km/uur door de lucht scheren en in duikvluchten haal je meer dan 100 kilometer per uur. Je kan ook lekker lui zijn want je kan uren stil zitten op een mooie uitkijkplek. Je bouwt doorgaans een gigantisch nest wat wel 900 kilo kan wegen.

Deze zeearend is een vaste bewoner van het veen en een verrijking van het ecosysteem in het Fochteloërveen. Let bij je volgend bezoek goed op, zie iets groots vliegen wat je doet denken aan vliegende deur of raken de ganzen in paniek? Dan is het misschien wel dit machtige beest!

Meer Beestjes van De Bruin?

Wil je eerdere columns lezen van Jacob de Bruin? Kijk dan op Beestjes van De Bruin.