Column] Beestjes van De Bruin - Wulp
Jacob de Bruin is ecoloog en schrijft over zijn belevenissen in het Fochteloërveen. In zijn column Beestjes van De Bruin vertelt hij over bijzondere beestjes en zeldzame plantensoorten in het hoogveengebied.
Jodelend ten onder
Dit keer een droevig verhaal over een beest dat aan het uitsterven is in Nederland. Als boswachter heb je veel kennis. Ook kennis van de achteruitgang van de natuur. En dat is niet altijd even leuk. Laatst was ik met collega Hanneke op de Bonghaar. We waren de informatie voor de wollegraswandeling aan het optimaliseren. We werden deze middag vergezeld door maar liefst acht boomvalken en ook de slangenarend en kraanvogels waren present. We kregen veel positieve reacties van de bezoekers dat het zo’n mooi natuurgebied is. In onze blije bubbel liepen we terug naar de fiets. Op dat moment zagen we twee wulpen overvliegen…
Vliegende wulp
Als ik een wulp zie vind ik dat supergaaf, maar ik word ook een beetje droevig. De wulp is een soort oervogel van de hoogvenen. Een flink beest met een spanwijdte van ongeveer een meter. De prachtige jodelende roep is één van de mooiste geluiden van de Nederlandse natuur. Tijdens mijn werk stuitte ik onlangs op rapporten over de broedvogels in het hoogveen in de jaren ‘90. Mijn oog viel op het aantal territoria van de wulp. Maar liefst 60! Later zag ik dat er in de jaren ‘70 zelfs meer dan 100 paar broedden. Vandaag de dag broeden er geen wulpen meer in het hoogveen. Hij is uitgestorven als broedvogel in het Fochteloërveen.
Aan het eind van de vorige eeuw heeft deze vogel de heides en hoogvenen verlaten en gingen ze in het agrarische gebied broeden. We weten dat onze heides en hoogvenen veel biodiversiteit hebben verloren. Het zal voor wulpen steeds moeilijker zijn geweest om genoeg voedsel te vinden. Ook het toenemend aantal predatoren en recreanten zal hier een rol in hebben gespeeld.
Maar de verhuizing van de wulpen pakt niet goed uit. Ze hebben twee maanden nodig om de jongen te laten uitvliegen, zoveel rust is de soort in het boerenland niet gegund. Het lukt de wulpen tegenwoordig nauwelijks om jongen groot te krijgen. Gelukkig zijn er natuurbeschermers die de nesten opzoeken zodat ze ontzien kunnen worden bij maaiwerkzaamheden en er een stroomraster omheen geplaatst kan worden zodat roofdieren niet bij het nest kunnen komen.
Wulp (Numenius arquata)
De wulp heeft het echt geprobeerd, maar Nederland is niet geschikt meer. Hij gaat jodelend ten onder. Zonder hulp zal deze soort uitsterven als broedvogel. In Ierland is de wulp wat hier de grutto is: een soort nationale vogel. Ook daar gaat het niet goed. De Ieren proberen met man en macht de wulp te beschermen. Doen ze dat niet dan is de verwachting dat de wulp ook in Ierland over een jaar of 10 is uitgestorven. Gelukkig herbergen de hoogvenen in landen als Finland nog flink wat wulpen. Deze vogels hebben onze hulp echter ook nodig want bijna de helft van de wereldpopulatie wulpen maakt gebruik van onze Waddenzee op hun jaarlijkse trektocht naar het zuiden. Dus het goed beschermen van het Waddengebied is zeer belangrijk.
Mijn excuses dat je vanaf nu niet meer in alle onwetendheid kan genieten van een jodelende wulp. Maar het is helaas de bittere werkelijkheid dat het niet goed gaat met de Nederlandse natuur. We zijn ten opzichte van de oorspronkelijke biodiversiteit in het jaar 1700 maar liefst 85% kwijtgeraakt! Daar mogen we niet van wegkijken.
