Ga direct naar inhoud
Terug

Wandelroute Empese en Tondense Heide, bij Zutphen

Waar: Empese en Tondense Heide

Wandelroute Empese en Tondense Heide, bij Zutphen
2 uur 39
7,5 km

Over de route

Een natuurgebied dat – in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden – bestaat uit bijzonder bloemrijk grasland. Waterrijke natuur met zeldzame flora en fauna. Hier groeien zeldzame planten als Spaanse ruiter en gevlekte orchis. Ook buiten het vlonderpad is de route erg nat. Enkele delen van de wandelroute zijn het best begaanbaar met laarzen. Zeker in de winter zijn laarzen hier onontbeerlijk!

Ooit graasden hier de gezamenlijke schaapskuddes van de nabijgelegen dorpen Empe en Tonden. Midden door het gebied ligt de hoger gelegen Mestweg, waarover de boeren hun karrenvrachten met mest en heideplaggen vervoerden. De lager gelegen voedselarme hooilanden waren bloemrijk dankzij het opwellende kalkrijke kwelwater.

Vanaf de jaren 30 in de vorige eeuw is de natuur hier steeds verder ontgonnen. De schapen werden overbodig voor de mest. En de natuur, die had helaas steeds meer te lijden van de ontwatering van de omliggende landbouwgronden. Natuurmonumenten heeft in de loop van de jaren veel gronden kunnen aankopen en – met medewerking van een aantal omliggende grondeigenaren – veel kunnen doen voor het herstel van dit bijzondere natuurgebied. 

De wandelroute is gemarkeerd door gele pijltjes en niet geschikt voor de kinderwagens en /of rolstoelen.

LET OP: Tijdens het broedseizoen is de wandelroute grotendeels afgesloten van 15 maart t/m 15 juli. Wel toegankelijk blijven het Van Hasseltpaadje, Mestweg en het lusje via het vlonderpad. 

Waar kun je starten

Empese en Tondense Heide

Wat kom je onderweg tegen?

Van Hasseltpaadje
Geelbloeiend speenkruid

1. Van Hasseltpaadje

Vanaf de parkeerplaats sla je het Van Hasseltpaadje in. Ingenieur Rolf van Hasselt (1875-1956) woonde in Empe en hij bezat talrijke weilanden in de omgeving van Empe. Hij liet dit pad aanleggen zodat de bewoners van boerderijen makkelijk bij de weg konden komen. Natuurmonumenten heeft dit pad naar de Empese en Tondense Heide, in ere laten herstellen. 

In het voorjaar zie je hier de felgele bloei van speenkruid. Op zoek naar stuifmeel zie je er vaak hommels en bijen op landen. 

Boomstamstuw in de zon
Boomstamstuw met stenen ervoor

2. Natuurlijk watersysteem

Foto: boomstamstuw met uitzicht en bankje met uitzicht?

De stuw zal het waterpeil tussen de Lage Steenweg en het Van Hasseltpaadje verhogen. En heeft als doel om het gebiedseigen water – en dus ook het waardevolle kwelwater – langer in het gebied te houden. De stuw met de vlonder zijn een vervanger voor de voormalige duiker. Ze dragen bij aan het herstel van een natuurlijk watersysteem uit de natuurherstel fase 2 in de periode 2022 -2024.

Je komt uit op de centrale zandweg door de Empese en Tondense Heide: de Mestweg.

Gevlekte orchis
Paarsbloeiende Spaanse ruiter
Blauwe knoop

3. Zeldzame bloemen

Zeldzame bloemen kleuren weer het uitzicht langs de Mestweg. Tijdens natuurherstel fase 1 zijn hiervoor bomen en de bovenste humusrijke bodemlaag verwijderd. Ook het ondieper maken of dempen van beken en sloten was hierbij van levensbelang. 

Het kalkrijke kwelwater kan zo weer de wortelzone bereiken van de paars bloeiende Spaanse ruiters en de gevlekte orchideeën. In de nazomer zie je hier blauw knoop bloeien.

Praktische informatie

  • Wandelen op wegen en paden

  • Honden welkom, mits aan de lijn

  • Groepsactiviteiten, evenementen en professioneel gebruik alleen na toestemming