Ga direct naar inhoud

Natuurherstel Empese en Tondense Heide

Tussen de Veluwe en de rivier de IJssel in de gemeente Brummen ligt de Empese en Tondense Heide. Een weids en open gebied waar je nog restanten kunt vinden van een bijzondere vegetatie van droge en natte heide, blauwgrasland en nat schraalland afgewisseld met vennen.

Bezoekersinformatie
Project Empese en Tondense Heide

De waarde voor het natuurbehoud van de kwetsbare natuur op de Empese en Tondense Heide is bijzonder groot. De bodem van voormalige landbouwpercelen is verschraald en daarop ontstaan nu nieuwe vegetaties met bijzondere soorten. Daarbij spelen de zaadvoorraad in de bodem en de nog bestaande nabijgelegen overblijfselen een belangrijke rol.

Historie 

Zo’n zestig jaar geleden bestond de Empese en Tondense Heide uit lager gelegen vochtige graslanden, heiden, moerassige vegetaties en droge hoger gelegen zandruggen. Daardoor was er veel variatie in plantengroei en dierenleven. Het gebied had helaas sterk te lijden van de ontwatering van omliggende landbouwgronden. Natuurmonumenten heeft in de loop der jaren veel gronden kunnen aankopen en – met medewerking van een aantal omliggende grondeigenaren – veel kunnen doen voor het herstel van dit bijzondere natuurgebied.

De juiste omstandigheden  

Natuurmonumenten creëert omstandigheden waardoor de natuurlijke en afwisselende vegetatie op de Empese en Tondense Heide weer kan terugkeren. Met het tegengaan van verbossing van het open gebied, het herstellen van het hydrologische systeem op basis van oude landschapsvormen en het verbeteren van de biodiversiteit gaat de Empese en Tondense Heide uitgroeien tot een prachtig natuurgebied met een variatie in plantengroei. Als het gebied bloemrijker wordt, profiteren ook dieren daarvan. Natuurmonumenten verwacht op de Empese en Tondense Heide in de toekomst meer zeldzame insecten en vogels zoals de grauwe klauwier boven de graslanden te zien.

Natuurherstel in fase 1 

De verschillende soorten heide, blauwgrasland en nat schraalland komen niet zomaar terug op de Empese en Tondense Heide, daar moeten we wat voor doen. Provincie Gelderland, Waterschap Vallei en Veluwe en Natuurmonumenten doen zorgvuldig onderzoek naar de juiste maatregelen en tussen 2012 en 2014 hebben de eerste herstelmaatregelen plaatsgevonden. Deze maatregelen voor natuurherstel bestonden vooral uit het verwijderen van bomen, het afgraven van de bovenste voedselrijke bodemlaag voor versneld verschralen en het ondieper maken of dempen van beken en sloten. Het kalkrijke kwelwater dat van levensbelang is voor een aantal bijzondere planten kon zo weer het bodemoppervlak bereiken.

Natuurherstel in fase 2

Op dit moment wordt in een ander deel van de Empese en Tondense Heide verder gewerkt aan een duurzaam herstel van het hydrologische systeem op basis van oude landschapsvormen. De maatregelen zijn gericht op het langer vasthouden van gebiedseigen water, het ondieper maken of dempen van beken en sloten en het afgraven van de decennialange bemesting. 

Bestekfase

De voorbereiding-, schets- en ontwerpfase zijn afgerond. De resultaten en plannen zijn met (aanliggende) eigenaren, gebruikers en/of pachters die gevolgen ondervinden van de inrichting gedeeld. Begin 2022 is voor de direct betrokken omwonenden en grondgebruikers een informatieve excursie georganiseerd, waarin uitleg werd gegeven over het inrichtingsplan en de planning voor de uitvoering van het werk.

Informatieve excursie voor geïnteresseerden

Op zaterdagochtend 23 april 2022 was er een informatieve excursie voor geïnteresseerden uit de regio. Deelnemers kregen deze ochtend uitleg over hoe het leefgebied van planten- en diersoorten kan verbeteren, zodat de bijzondere flora en fauna kunnen opbloeien. Tijdens de excursie werden de deelgebieden bezocht en de inrichtingsplannen voor fase 2 toegelicht. 

Samenwerking

Provincie Gelderland, Waterschap Vallei en Veluwe, gemeente Brummen en Natuurmonumenten werken samen aan het realiseren van de Empese en Tondense heide. In opdracht van de Provincie Gelderland heeft Natuurmonumenten de regiefunctie voor het project.

Nieuwsbrieven over natuurherstel in fase 2 en 3

Graag nemen we je mee in de maatregelen die we treffen in fase 2. Hiervoor brengen we een digitale nieuwsbrief uit. 

Recreatie

Bezoekers zijn welkom op de Empese en Tondense Heide. Je kunt er nu al heerlijk wandelen. Om het gebied toegankelijk te maken, legden we een vlonderpad aan. In voorjaar en zomer is het gebied op zijn mooist. Tijdens de wandelroutes geniet je van verschillende bloemen, planten en weidse vergezichten.

Tv-beelden van natuurherstel

Bekijk de uitzending van BuitenGewoon (Omroep Gelderland) van 27 oktober 2015.

Bezoekersinformatie

Bereikbaarheid

logo