Vijvers van de Pastoorsweijer: waardevolle natuur en waterbuffer
Natuurmonumenten heeft met financiële steun van Provincie Noord-Brabant, gemeente Bergeijk, Coca-Cola in Nederland en hulp van Waterschap de Dommel de voormalige vijvers van de Pastoorweijer in Bergeijk hersteld. Op 18 september is met partners gevierd dat het cultuurhistorische watersysteem weer zorgt voor bijzondere natuurwaarden en functioneert als waterbuffer. Bij deze gelegenheid is het paneel onthult met vogels die bewonderd kunnen worden vanaf de vogelkijkhut, zoals de blauwborst, zomertaling en roerdomp.
(Samen)werken voor water
Een aantal jaren op rij zorgde extreme droogte voor droogval van de vijvers en verlanding zo ontstond de noodzaak tot (herstel)maatregelen. Natuurmonumenten heeft samen met Waterschap de Dommel gekeken naar de oorzaken van de droogte in het natuurgebied. Onvoldoende aanvoer van water, lekkage in het visvijversysteem en dalende grondwaterstanden lagen ten grondslag aan de droogval. Met nieuwe en nauwkeurig te regelen in- en uitlaatstuwen kan het water van de vijvers nu vastgehouden en gestuurd worden in het gebied. Met financiële steun van de Provincie Noord-Brabant en Coca-Cola in Nederland is het mogelijk gemaakt om het watersysteem te herstellen. Dijken en kades zijn versterkt en verbreedt en de oude stuwen en buizen zijn vernieuwd. Naast deze lokale maatregelen is ook een bredere aanpak nodig om de grondwatervoorraad te verbeteren. De grondwaterstand staat in veel delen van Brabant onder druk. Door samen te werken en kennis te delen willen verschillende partijen, waaronder Natuurmonumenten, de grondwaterstanden bewaken en herstellen.
Viering vijverherstel vanaf vogelkijkhut
Cultuurhistorisch visvijvercomplex
Visvijvercomplex de Pastoorsweijer maakt samen met de nabijgelegen Liskes en Brouwersweijer onderdeel uit van een eeuwenoud watersysteem. De historie van de visvijvers gaat ver terug in de tijd. De huidige stuwen en duikers, ook wel waterhuishoudkundige kunstwerken genoemd, zijn omstreeks 1953 aangelegd. Zowel de kades, dijken als kunstwerken waren in slechte staat waardoor er water weglekte uit het systeem. Dijken en kades zijn versterkt en vrijgemaakt van begroeiing . De oude stuwen zijn nagemaakt zodat de oude vervangen konden worden. De vijvers kunnen door een systeem van sloten en stuwtjes worden gevuld of leeg gelaten worden, dit is belangrijk voor de regulatie van het water. Vroeger van belang voor de kweek van vis, vandaag de dag voor het beheer van het water. De hoeveelheid water kan per vijver geregeld worden, zo kan wateroverlast bestreden worden en droogte van het gehele complex voorkomen worden.
Blauwborst
Unieke natuur
Met het herstel van de visvijvers behouden we naast bijzondere cultuurhistorie, ook een belangrijk leefgebied voor (moeras)vogels en libellen. Nu kan het gebied zich ontwikkelen als wetland op de hoge droge zandgronden, waar de roerdomp en de woudaap hopelijk snel terugkeren. Rietgors, blauwborst, zomertaling en kievit hebben hun plek alweer gevonden in en rond de vijvers. De Pastoorsweijer beheren we als rustgebied voor vogels en is niet opengesteld voor wandelaars of fietsers. Vanaf de vogelkijkhut, die mede mogelijk gemaakt is met financiële steun van de gemeente Bergeijk, kun je wel uitkijken over de vijvers en haar bewoners.
