Liskes: van voormalige kweekvijvers naar waardevolle natuur en waterbuffer
Natuurmonumenten heeft met hulp van Waterschap de Dommel en financiële steun van Provincie Noord-Brabant en Coca-Cola in Nederland de vijvers van de Liskes in oude luister hersteld. Op 23 mei is samen met de partners gevierd dat het cultuurhistorische watersysteem weer zorgt voor bijzondere natuurwaarden en functioneert als waterbuffer. Voor deze gelegenheid is een nieuw informatiebord onthuld.
(Samen)werken voor water
Een aantal jaren op rij zorgde extreme droogte voor droogval van de vijvers en ontstond de noodzaak tot samenwerken om met oplossingen voor dit gebied te komen. Natuurmonumenten heeft samen met Waterschap de Dommel gekeken naar de oorzaken van de droogte in het natuurgebied. Onvoldoende aanvoer van water, lekkage in het (oude) visvijversysteem en dalende grondwaterstanden lagen ten grondslag aan de droogval. Met nieuwe en nauwkeurig te regelen in- en uitlaatstuwen van Waterschap de Dommel kan het water van de vijvers nu vastgehouden en gestuurd worden in het gebied. Met financiële steun van de Provincie Noord-Brabant , Coca-Cola in Nederland en The Coca-Cola Foundation is het mogelijk gemaakt om het watersysteem te herstellen. Lekkages in dijken en kades zijn gedicht en de oude stuwen en buizen zijn vernieuwd, zodat nauwelijks water meer weglekt uit het systeem. Naast deze gebiedsgerichte maatregelen is ook een bredere aanpak nodig om de grondwatervoorraad te verbeteren. De grondwaterstand staat in veel delen van Brabant onder druk. Door samen te werken en kennis te delen willen verschillende partijen, waaronder Natuurmonumenten, de grondwaterstanden bewaken en herstellen. De gemaakte afspraken zijn vastgelegd in “Grondwaterconvenant 2021-2027”.
Cultuurhistorisch visvijvercomplex
Visvijvercomplex de Liskes maakt samen met de nabijgelegen Pastoorsweijer en Brouwersweijer onderdeel uit van een eeuwenoud watersysteem. De historie van de visvijvers gaat ver terug in de tijd. Maar de huidige stuwen en duikers, ook wel waterhuishoudkundige kunstwerken genoemd, zijn omstreeks 1950 aangelegd. Zowel de kades, dijken als kunstwerken waren in slechte staat waardoor er water weglekte uit het systeem. Dijken en kades zijn vrijgemaakt van begroeiing en de lekken zijn gedicht. De oude stuwen zijn nagemaakt zodat de oude vervangen konden worden. De vijvers kunnen door een systeem van sloten en stuwtjes worden gevuld en afgelaten, dit is belangrijk voor de regulatie van het water. Vroeger van belang voor de kweek van vis, heden ten dage voor het beheer van het water. De hoeveelheid water kan per vijver geregeld worden, zo kan wateroverlast bestreden worden en droogte van het gehele complex voorkomen worden.
Unieke natuur
Met het herstel van de visvijvers behouden we naast bijzondere cultuurhistorie, ook een belangrijk leefgebied voor (moeras)vogels en libellen. Nu kan het gebied zich ontwikkelen als wetland op de hoge droge zandgronden, waar de roerdomp en de woudaap hopelijk snel terugkeren. Rietgorzen, blauwborsten en kieviten hebben hun plek alweer gevonden in de Liskes.
