De blauwe klokjesgentiaan; een zeldzame verschijning
Ook dit jaar is de prachtige blauwe klokjesgentiaan weer gespot in de Wieden. Deze zeldzame plant komt maar op één plek voor in dit natuurgebied en staat in Nederland op de rode lijst.
Vooral op de iets wat drassigere, zuurdere gronden, zoals natte heidevelden en blauwgraslanden doet deze soort het goed. De bloemkroon heeft de vorm van een trechter en een diepblauwe kleur. Dit is ook de reden waarom hij zo opvalt, groot wordt de plant namelijk niet. Klokjesgentianen bloeien in de nazomer, van juli tot en met september.
Ieder jaar worden de klokjesgentianen in de Wieden geteld door de ecoloog van Natuurmonumenten. Dit jaar waren het er 68, hetzelfde aantal als vorig jaar. Een stabiele populatie dus.
Waardplant
De klokjesgentiaan is de waardplant voor het gentiaanblauwtje, een vlinder. Dat betekent dat deze vlinder zijn eitjes alleen afzet op de klokjesgentiaan. Geen klokjesgentianen, geen gentiaanblauwtjes.
Het gentiaanblauwtje is een broedparasiet, zoals de koekoek. Ze laat haar jongen grootbrengen door een knoopmier soort (er zijn meerdere soorten knoopmieren). Eerst legt het vrouwtje haar eitjes op nog gesloten bloemknoppen van de klokjesgentiaan. Na tien dagen kruipen de larven uit de eitjes en laten zich op de grond vallen. Dan komen hun gastouders, bijvoorbeeld de bossteekmier, de larven ophalen en nemen ze mee naar hun nest.
De larven van het gentiaanblauwtje ruiken hetzelfde als de larven van de mieren. De mieren zien deze larven voor hun eigen larven aan, terwijl dat helemaal niet zo is! De mieren zorgen voor de larven en beschermen ze. Er is wel een nadeel voor het mierenvolk. De mieren geven de grotere larven meer te eten, zodat deze larven gezonder en sterker worden. Alleen zijn de grote larven precies juist de vlinderlarven. Het mierenvolk krimpt omdat het meer energie stopt in de verzorging van de vlinderlarven. De zomer daarop verpoppen de vlinderlarven zich en vliegen ze uit. Dit moeten de vlinders wel snel doen, want de mieren zien de vlinders wel als een vijand in hun nest en vallen deze vlinders aan.
Een complexe levenscyclus dus. In de Wieden is deze vlindersoort dan ook nog niet aangetroffen, daar is de populatie klokjesgentianen te klein voor. Maar wie weet...
