Barsbekerbinnenpolder heeft Overijsselse primeur
De Barsbekerbinnenpolder is de eerste locatie in Overijssel waar een zogenoemd Valuta voor Veen-project is goedgekeurd. Door een hoger waterpeil vermindert begin 2024 de CO2-uitstoot in het veenweidegebied bij Zwartsluis. “De peilverhoging geeft in eerste instantie een impuls aan de weidevogels en de biodiversiteit in de polder. Dankzij Valuta voor Veen levert dat de agrarische sector nu ook een verdienmodel op. Dat is een prachtig surplus”, zegt projectleider Gidion Kok van Natuurmonumenten.
Samen met Stichting Natuur en Milieu Overijssel, Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDOD), en pachter Hermen Spans werkt Natuurmonumenten aan de plannen voor de Barsbekerbinnenpolder. De gebiedspartners willen van de eeuwenoude polder weer een oase voor weidevogels maken. De nodige peilverhoging heeft bovendien een gunstig effect op het tegengaan van de bodemdaling in het gebied. Verder vermindert de CO2-uitstoot door het verhogen van het waterpeil.
CO2-certificaten
En daarmee past het plan naadloos binnen Valuta voor Veen. Dat is bedoeld voor gebieden waar het waterpeil omhoog gaat, maar die wél hun agrarische weidefunctie behouden. “Simpel gezegd zet je met deze methode de vermindering van de CO2-uitstoot om in geld. CO2-certificaten zijn bewijzen dat een hoeveelheid CO2-uitstoot is bespaard. Deze certificaten hebben een geldwaarde. Bedrijven, overheden en particulieren die hun CO2-uitstoot op vrijwillige basis willen voorkomen kunnen CO2-certificaten kopen. En dat levert dus geld op waarmee boeren kunnen worden gecompenseerd”, legt Kok uit.
Agrarische bedrijfsvoering
Verhoging van het waterpeil vraagt een aangepaste agrarische bedrijfsvoering. Een hoger waterpeil heeft bijvoorbeeld invloed op de productie en opbrengst van de grond. “En je kunt moeilijker met zware machines op nattere gronden. Dat speelt dan vooral in de winter, omdat het zomerpeil in de polder gelijk blijft”, zegt pachter Hermen Spans. Hij is blij met Valuta voor Veen. “Remmen van de bodemdaling en verminderen van de CO2-uitstoot zijn belangrijk. Met de opbrengst van de certificaten compenseren we eventuele financiële gevolgen van minder gewasopbrengsten.
Ook hebben we afgesproken dat we na enkele jaren evalueren of het project aan de verwachtingen voldoet.”
Concreet verdienmodel
Gidion Kok spreekt van een ‘concreet verdienmodel’. “Bij alle ruimtelijke opgaven die in het landelijk gebied op ons afkomen spreken we over toekomstperspectief en nieuwe verdienmodellen voor de agrarische sector. Volkomen terecht natuurlijk. Valuta voor Veen maakt dat concreet. Natuurmonumenten levert de opbrengsten van de certificaten straks terug aan de pachters. In combinatie met langer lopende verpachting van de weidevogelgraslanden werken we samen aan optimaal weidevogelbeheer en creëren we toekomstperspectief.”
Voorbeeldproject
Volgens woordvoerder Warry Meuleman kijkt Waterschap Drents Overijsselse Delta met belangstelling naar het project in de Barsbekerbinnenpolder. “Op het eerste oog is hier sprake van een mooie win-win situatie. Met deze peilverhoging gaan we veenoxidatie tegen en verbeteren we het leefgebied voor weidevogels. Dat zijn thema’s die ook in andere gebieden spelen. Wat dat betreft is de Barsbekerbinnenpolder een voorbeeldproject. Mocht dit project succes hebben, dan verwacht ik dat het elders een vervolg kan krijgen.”
Trots op samenwerking
Dat denkt ook Leander Broere van Natuur en Milieu Overijssel: “Een aantal jaar geleden zijn wij vanuit een landelijk pilotproject begonnen met zoeken naar geschikte locaties in Overijssel. We zijn trots dat het in goede samenwerking met gebiedspartijen gelukt is om een eerste project van de grond te krijgen. Maar daarmee beginnen we wat ons betreft pas. Wij blijven nadrukkelijk op zoek naar andere grondgebruikers in Overijssel die met dit concept aan de slag willen gaan.”
Dit najaar uitvoering van de werkzaamheden
De Stichting Nationale Koolstofmarkt (SNK) toetst de projectplannen voor Valuta voor Veen. Het plan van de Barsbekerbinnenpolder is inmiddels goedgekeurd. Afhankelijk van de vergunningverlening worden de noodzakelijke werkzaamheden voor de peilverhoging dit najaar uitgevoerd. Vervolgens gaat het waterpeil vanaf het voorjaar 2024 omhoog.
