Meer water vasthouden belangrijk

Droogte is een probleem voor de natuur. De afgelopen drie jaar had de natuur daar veel last van. Vandaar dat wij het  belangrijk vinden dat waterschappen hun waterplannen aanpassen aan het veranderende klimaat. Zware buien worden  steeds vaker afgewisseld met perioden van langdurige droogte. Dat vraagt een andere manier van waterbeheer, waarbij we water langer moeten vasthouden, zodat aanvullen van de grondwatervoorraad op een natuurlijke manier kan plaatsvinden. 

Oproep aan waterschappen

Op dit moment valt het gelukkig mee, maar de afgelopen drie jaar was er sprake van extreem droge zomers. In reactie op het ontwerp waterbeheerprogramma 2022-2027 van waterschap Hunze & Aa’s hebben de natuur- en milieuorganisaties in de provincies Groningen en Drenthe een brief geschreven aan het waterschap waarin ze oproepen veel meer werk te maken van het vasthouden van water.

Veel natuur, maar ook de landbouw had de afgelopen jaren last van droogteschade door het gebrek aan neerslag. Beregeningsinstallaties draaiden overuren.

Bijzondere natuurwaarden

In de natuur versterkt de droogte de negatieve effecten van de stikstofdepositie. Een bijzonder natuurgebied zoals het Lieftingsbroek in het Dal van de Ruiten Aa loopt echt schade op door langdurige droogte. Doordat we in de winter het water te snel afvoeren is er in droge perioden onvoldoende aanvoer van mineraalrijk grondwater. Dat heeft een negatief effect op de kwaliteit van de natuur. Boswachter Jacob de Bruin van Natuurmonumenten benadrukt hoe belangrijk het is om voldoende water vast te houden in natte perioden. “Alleen grondwater dat tientallen jaren onderweg is door de bodem is door zijn bijzondere samenstelling erg belangrijk voor de natuur. Als die natuurlijke aanvoer stagneert zien we dat bomen en bijzondere planten het door verzuring en verdroging extra moeilijk krijgen. Het is echt belangrijk dat we de neerslag die valt beter vasthouden en ons grondwater niet verspillen” aldus de Bruin. 

Water vasthouden

De natuurorganisaties zijn van mening dat het waterschap veel beter moet inspelen op droge zomers en meer inspanningen moet doen om water vast te houden. Dit zou kunnen door het instellen van een hoger winterpeil of het eerder in het voorjaar om te schakelen van winter- naar zomerpeil. Daardoor kan de grondwatervoorraad worden aangevuld zodat een neerslag tekort in de zomer tot minder schade lijdt.

Experimenteren en leren

In de brief aan het waterschap is voorgesteld de komende drie jaar pilots uit te voeren waarin geëxperimenteerd gaat worden met maatregelen gericht op het beter vasthouden van water. In deze pilots kunnen de effecten op zowel de landbouw als de natuur worden onderzocht en daarna geëvalueerd. Door het veranderende klimaat is het belangrijk dat we onderzoeken hoe we beter kunnen anticiperen op droogte. Dat is in het belang van de natuur en de landbouw. De kennis die dat oplevert helpt bij aanpassing van het peilbeheer en/of de inrichting van het watersysteem voor de toekomst.

Deze oproep is een gezamenlijk initiatief van: Het Groninger Landschap, Het Drentse Landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Natuur en Milieufederatie Groningen, Natuur en Milieufederatie Drenthe.

De brief van de natuurorganisaties aan waterschap Hunze en Aa's is hier te downloaden.