Behoud, herstel en beheer veengebieden in Vlaanderen en Nederland

Het belang van veengebieden voor biodiversiteit en klimaat 

Veengebieden zijn het leefgebied voor veel planten- en diersoorten, waaronder heel wat Europees beschermde soorten, die specifiek zijn voor de bijzondere omstandigheden in deze ecosystemen. Venen spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van overstromingen en droogte. Niet-ontwaterde veengebieden vertonen een sterke sponswerking waardoor piekafvoeren bij extreme regenval worden vertraagd en de kans op overstromingen afneemt. Bovendien beschikken veengebieden over de bijzondere capaciteit om grote hoeveelheden CO2 op te slaan in de veenbodem.  

Veengebieden onder druk

Veengebieden staan echter wereldwijd onder druk en dreigen zelfs te verdwijnen door verschillende factoren zoals drainage ten behoeve van landbouw, veenontginning of waterverontreiniging. Bij verlaging van de grondwaterstand, bij afgraven van het veen en/of een verhoogde aanvoer van voedingsstoffen, kan het verlies van veen versnellen en daarbij een grote bron voor uitstoot van CO2 vormen.

ADMIRE (‘adding mire’ of dus: ‘méér veen maken!’) bouwt voort op ervaringen en kennis opgebouwd in eerdere Europese projecten zoals Care-Peat (Interreg Noord-West Europa ) en PROWATER (Interreg 2 zeeën) en wil veenherstel realiseren in de grensregio, wat de biodiversiteit en het klimaat ten goede komt. 

Project met Europese steun

EU steun:            € 2,90 mln. (50%)

Totale budget:     € 5,80 mln. 

Looptijd:              01.04.2023 - 31.03.2026

Interreg VI          Thema: Een groener Europa

www.grensregio.eu/projecten/admire

ADMIRE gaat voor duurzame oplossingen

Het project wil zes projectgebieden aanpakken – zo’n 251 hectare in totaal - zoals de Kleine Netevallei (B) en de Breukberg (NL). Naast herstel en beheer, wil ADMIRE een duurzame samenwerking opzetten met stakeholders (zoals landbouwers). Dit om in de verschillende overgangsgebieden de mogelijkheden van aangepast landbeheer met de nodige financieringsmechanismen te onderzoeken. Daarvoor zal studiewerk uitgevoerd worden naar vernatting van de projectgebieden en het effect hiervan op de biodiversiteit, alsook op andere ecosysteemdiensten en eventuele ontwikkelingsmogelijkheden.

Verder zal het project het bewustzijn over het maatschappelijk belang van veenbescherming in de grensregio versterken en een Veenplatform voor kennisdeling en -uitwisseling rond veenbescherming en veenvorming realiseren. Het doel is dat het veenplatform project overstijgend werkt en na het project ADMIRE verder werkt. Naast kennisdeling zullen in dit veenplatform ook door de interactie tussen de verschillende deelnemers nieuwe kennisnoden of behoeftes naar kennisvertaling opgespoord kunnen worden. Veen gerelateerde projecten zullen onder deze koepel een forum krijgen.

Natuurmonumenten aan de slag

Natuurmonumenten is de trekker van het werkpakket waarin de uitvoering in Nederland en België centraal staat. Daarnaast stelt Natuurmonumenten op basis van de uitvoering en de kennis die elders is opgedaan en nog in de andere werkpakketten wordt ontwikkeld, een handboek Veenbeheer op.

De Breukberg in Schinveld is met de aanleg van de ringweg in Parkstad sterk aan het verdrogen. Het hellingveen loopt te snel leeg. Natuurmonumenten gaat in het project onderaan het hellingveen een kwelscherm aanleggen om daarmee het water langer vast te houden en hoger in de bodem te krijgen. Het kwelscherm van ongeveer 600 meter zal het water remmen waardoor de verdroging stopt. De aanleg van het ondoorlatende scherm is een pilotproject in de heuvels van Nederland. We passen een nieuwe techniek met natuurlijke materialen toe die is afgeleid van de civiele techniek (wegen/spoorbouw).

Natuurmonumenten monitort vooraf, tijdens en na de aanleg van het kwelscherm de werking ervan en zal indien nodig verbeteringen doorvoeren. Door aanleg van een ondoorlatend grondscherm langs het veen kunnen we het regen- en grondwater beter vastgehouden en hopen we dat de veenorchis zich weer vaker laat zien.

Partners

Natuurpunt Beheer is de hoofdpartner in ADMIRE en neemt de coördinatie op zich. Ze is ook verantwoordelijk voor een deel van het terreinonderzoek en het veenherstel.

De natuurorganisaties binnen ADMIRE zijn Natuurpunt Beheer (B), Natuurmonumenten (NL), De Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen (KMDA) (B) en de Bosgroep Zuid-Nederland (NL).

Universiteit Antwerpen (B), Radboud Universiteit (NL), Stichting Bargerveen (NL) en Natuurpunt Studie (B) zijn de kennisinstellingen in het project.

Daarnaast zijn tevens het integraal Waterbedrijf PIDPA, als Vlaamse opdracht houdende vereniging, en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), als agentschap van de Vlaamse overheid, deel van het partnerschap.