Mini-stukje regenwoud in arboretum Poort Bulten
Af en toe krijgen we aanbiedingen voor het overnemen van bomen voor ons arboretum. Meestal zijn we terughoudend en schakelen we onze collectiebeheerder in om de aangeboden boom te beoordelen. Herkomst, grootte en oorspronkelijke leefomgeving zijn erg belangrijke criteria. Maar het moet ook passen in de gedachtegang van tuinarchitect Springer die oorspronkelijk het park aanlegde. Vaak kunnen we daarom niet op een aanbod in gaan, maar met de Araucaria was het anders.
Pijnboompitje poten
Een dame uit Twente was ongeveer vijf jaar geleden voor een dienstreis in Brazilië en kocht daar wat pijnboompitten. Deze pitten worden als snack op straat verkocht, vergelijkbaar met kastanjes in Italië of Frankrijk. Ze pootte de pitten bij terugkomst en enkele zaden bleken uit te lopen. Inmiddels zijn het kleine bomen. De boom is niet de gewone apenboom, de Araucaria araucana. Die zien we al veel in de Europese parken en tuinen. Het gaat in dit geval om de Parana-den, Araucaria angustifolia met de bekende Parananoot. Inmiddels erg zeldzaam.
Bedreigde boom
Araucaria angustifolia is een grote groenblijvende boom en hoort niet tot de dennensoorten al zou je het qua uiterlijk wel zeggen. De boom kwam veel voor in het zuidelijk Atlantische regenwoud en kende een verspreidingsgebied van ongeveer 200.000 km². Afgelopen eeuw is ongeveer 97% verloren gegaan.
Consumptie van zaden en kappen voor recht hout
De voornaamste reden voor de teruggang is het kappen van de araucaria’s voor hun lange rechte stammen. Hout van goede kwaliteit en makkelijk te verwerken als planken en balken. Na het verwijderen van grote aantallen bomen werden er meestal sneller groeiende uitheemse bomen voor in de plaats gezet zoals eucalyptus. Ook werd het gebied vaak omgezet naar landbouwgebied. Een andere bedreiging voor het voortbestaan van de soort is dat de eetbare zaden een populaire snack zijn in Brazilië waar er jaarlijks vele tonnen van worden geconsumeerd. Dit maakt dat er maar weinig jonge bomen bij komen.
Parasolvormige kroon
De boom kan in de natuur een hoogte van 50 meter bereiken en een stam diameter van 2,5 meter op borsthoogte. Als de boom ouder wordt verdwijnen de onderste takken en wordt een grote parasolvormige kroon gevormd met flinke zijtakken. Een markant en vreemd uiterlijk. Arboretum Poort Bulten is met deze boom een bijzonder exemplaar rijker. En met een beetje geluk staat er over enkele decennia een prachtige, natuurlijke parasol.
