Impact: Herstelproject helpt Fochteloërveen
Het Fochteloërveen op de grens van Drenthe en Friesland is een bijzonder natuurgebied waar zeldzame dieren en planten leven. Het is een prachtig weids hoogveengebied. Kraanvogels maken er hun nesten en zeldzame vlinder-, libellen-, reptielen- en plantensoorten zijn er op hun plek. Stikstofdepositie, klimaatverandering en verdroging zetten de natuur in dit hoogveengebied onder druk. Eenmaal opgevangen regenwater lekt weg naar de lagergelegen omgeving, terwijl voor hoogveennatuur iedere druppel telt. Door een teveel aan stikstof groeien sommige plantensoorten, bijvoorbeeld grassen zoals pijpenstrootje en bomen zoals berken, veel harder dan normaal: ze verdringen de bijzondere plantensoorten.
Er is actie nodig om te voorkomen dat kwetsbare soorten zoals kraanvogels, lavendelheide en veenhooibeestjes verdwijnen. Natuurmonumenten is aan de slag met het toekomstbestendig maken van het Fochteloërveen. Een optimale waterhuishouding is nodig om het hoogveengebied te behouden en de bijzondere flora en fauna voldoende ruimte te bieden.
De kern van het Fochteloërveen bestaat voornamelijk uit hoogveenmoerassen en is afhankelijk van regenwater. Herstel van lekke kades voorkomt dat kostbaar regenwater wegstroomt. In een omvangrijk herstelproject worden de oude, houten kades vervangen door kades van zand en leem. Van de 50 kilometer die wordt vervangen is nu 20 kilometer voltooid, waarvan 11 in 2023. Het kadeherstel maakt het hele Fochteloërveen weer natter en minder gevoelig voor verdroging. Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer, de landelijke overheid, de provincies Fryslân en Drenthe, de gemeenten en de waterschappen zetten hier samen de schouders onder.
Daarnaast moet een betere zonering met nieuwe wandel- en fietsroutes ervoor zorgen dat mensen van het Fochteloërveen kunnen genieten, zonder dat ze de kwetsbare dieren en planten verstoren. Bestaande routes zullen beter op elkaar worden aangesloten wat de verbinding met de omgeving verbetert. Het aanpakken van de doorgaande weg die het gebied doorsnijdt, kan het aantal verkeersslachtoffers onder reptielen en vogels (waaronder jonge kraanvogels) verminderen. In november is een pilot gestart waarbij de weg is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Gedurende twee jaar kijken de gemeente Ooststellingwerf en Natuurmonumenten naar de effecten van de afsluiting.
De gemeente kijkt naar de verkeerstromen op de omliggende wegen, Natuurmonumenten naar de effecten op de natuur. Tijdens deze periode doen we ook een onderzoek naar de bezetting van de parkeerplaatsen en vragen we bezoekers hoe ze deze veranderingen ervaren. De uitkomsten van deze onderzoeken weegt de gemeente (eigenaar van de weg) mee in de definitieve inrichting van de weg. Dankzij gunstige weersomstandigheden (veel regen) en zorgvuldige bescherming vloog er in 2023 een recordaantal van acht kraanvogels uit. Sinds 2001 zijn er in totaal 62 kuikens grootgebracht in dit gebied, dat bekend staat om zijn kraanvogels.
