Grondstromen Marker Wadden

Op veel plaatsen in het Markermeer ligt een dikke slibdeken en door de wind is het water vaak troebel. Hierdoor zijn de vis- en vogelstand sterk achteruitgegaan. Marker Wadden is aangelegd met circa 35,6 miljoen m3 slib uit het meer zelf. Het slib krijgt daarmee een nieuwe toepassing. De eilanden zorgen voor luwte, waardoor het slib eerder bezinkt en wordt vastgelegd. Daardoor verbeteren de waterkwaliteit en het leefgebied onder water. Planten en dieren profiteren hiervan. Onderzoeken tonen ook aan dat Marker Wadden als een ‘stepping stone’ werkt voor andere gebieden.

Bouwen met slib

Het bouwen met slib is een wereldwijde primeur. In 2016 is gestart met de aanleg van een stenen rand en dammen van zand voor het eerste eiland. Laag voor laag werden de eilanden verder opgebouwd met zandranden en de compartimenten gevuld met slib. In de luwte achter de eilanden kan het slib bezinken evenals in de putten waar het slib gewonnen is en in een slibgeul. Na vijf jaar onderzoek blijkt dat natuureilanden maken van slib blijkt goed mogelijk is. 

Grond van buiten het Markermeer

Op beperkte schaal is ook grond en bagger van buiten het Markermeer aangevoerd. Reden hiervoor was om extra moeras / ondiep water te kunnen maken én het hergebruik van grondstoffen. Het gaat om circa 1,6 miljoen m3. Dat is 4,2% van de totaal gebruikte hoeveelheid materiaal bij de aanleg van Marker Wadden. Er zijn wettelijke eisen voor hergebruik van grond en de aangevoerde grond moet aan kwaliteitsklassen voldoen. Hier een korte toelichting op de gebruikte grond van elders.

• In 2016 had één toepassing uit IJmuiden en Schiedam waterbodem klasse B. Dat is gemeld en was conform wet- en regelgeving. Vanaf 2017 is er vanuit visie op natuurontwikkeling voor gekozen alleen nog de schonere klassen (Aw en A) toe te passen. Lees meer. 
• In 2019 is eenmalig en als proef 400 m3 granuliet gebruikt om de bruikbaarheid te testen als kern van eventuele toekomstige zachte randen van Marker Wadden. Het materiaal bleek niet te voldoen aan de technische eisen en is verder niet meer toegepast. Lees meer.
• Uit extern onderzoek in 2022 blijkt dat alle op Marker Wadden gebruikte grond en bagger tijdens de hele periode van aanleg voldoet aan de wettelijke eisen en aan de door Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat gewenste kwaliteit. Uitzondering is één levering in 2021 van één van de aannemers. De bagger was minder schoon dan op Marker Wadden is toegestaan. Het betreffende bedrijf heeft de bagger inmiddels verwijderd. Lees meer.

Voor meer informatie lees de factsheet Grondstromen Marker Wadden 2016 – 2021.

Marker Wadden is een innovatief project. Eind 2023 is de aanleg van de eerste fase afgerond. Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat zullen de vooraf gestelde doelen over het hergebruik van grond bij de aanleg van de eilanden evalueren.

Menggranulaat op paden

In het nieuwe natuurgebied Marker Wadden zijn ook nieuwe paden aangelegd. In het begin is daar menggranulaat (gemalen bouwpuin) voor gebruikt. Het is een wettelijk toegestaan en relatief duurzaam product dat in Nederland wordt gerecycled en vaak wordt gebruikt voor verharding van wegen en paden. Op Marker Wadden is eenmalig in 2016 een partij aangevoerd die in 2017/2018 is gebruikt. Maar door de vervuiling met plastic en ander afval vinden we het in deze vorm ongeschikt voor verharding van paden. Gaandeweg de aanleg van de paden op Marker Wadden hebben we besloten geen menggranulaat meer te gebruiken. Vanaf 2018/2019 hebben de laatste paden dan ook een verharding met schelpen gekregen. Natuurmonumenten heeft inmiddels landelijk beleid rond het gebruik van menggranulaat aangepast en besloten bij nieuwe verhardingen van paden alleen nog menggranulaat te gebruiken met een maximale vervuiling van 0,1% in plaats van de toegestane 1%. Dat is dus 90% schoner dan de wet toestaat.